Σκοπευτήριο Καισαριανής- Πρωτομαγιά 2011: 67 χρόνια μετά….


Φέτος όπως και κάθε χρόνο…για μία ακόμα φορά, στην Καισαριανή πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις μνήμης για τους 200 αγωνιστές- κομμουνιστές, που θυσιάστηκαν για όλους εμάς κατά την περίοδο της Κατοχής. 



Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα, οι Γερμανοί ανέβαζαν καθημερινά καμιόνια με πατριώτες, για να τους εκτελέσουν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Τα στενά της Καισαριανής, βάφονταν με αίμα. Βλέπετε, η μανία του κατακτητή ήταν τόσο μεγάλη που ποτέ του δεν έδειχνε έλεος, ακόμα και όταν επρόκειτο για ανυπεράσπιστο κόσμο. Οι αγώνες εναντίον των κατακτητών συνεχίζονταν. Το αίμα που χυνόταν από τις εκτελέσεις στην Καισαριανή αποτελούσε πηγή ηρωισμού και κάλεσμα συμμετοχής στον αγώνα για την Εθνική Αντίσταση. Και ο καιρός περνούσε…Η μία εκτέλεση ακολουθούσε την άλλη. Πόνος, θλίψη, δυστυχία για τους αδικοχαμένους. Φόβος για το σήμερα . Τρόμος για το αύριο. Αβέβαιο το μέλλον. Παρ’ όλα αυτά η ελπίδα ποτέ δεν πέθανε.  

30 Απριλίου 1944.
Στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου έγινε κάτι διαφορετικό. Ο δήμιος είχε φτάσει. Στα χέρια του κρατούσε τον κατάλογο με τα ονόματα των επόμενων εκτελεσθέντων. Άρχισε να φωνάζει τα ονόματα. Δεν ήταν όσα συνήθως. Αυτή τη φορά ήταν διακόσια. Ανάμεσα σε αυτούς το όνομα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Ο Ν. Σουκατζίδης, αριστούχος της Μέσης Εμπορικής Σχολής και τελειόφοιτος της Ανώτατης, μουσικός, γλωσσομαθής ήταν το αγαπημένο παιδί του στρατοπέδου. Πάντα ήταν χαμογελαστός. Βοηθούσε τους συγκρατούμενούς του και πολλές φορές πλήρωνε αυτός με ξύλο και βασανιστήρια. Ήταν ο γενικός διερμηνέας του στρατοπέδου. Όταν ο διοικητής άκουσε το όνομά του, αμέσως ζήτησε να εξαιρεθεί και στη θέση του να μπει κάποιος άλλος. Εκείνος όμως, πάντα θαρραλέος, αρνήθηκε. «Ή 199 ή και εγώ», είπε. Ποτέ του δε θα μπορούσε να δεχτεί ότι η σωτηρία του θα οδηγούσε στο θάνατο κάποιο συμπατριώτη του. Εκείνο το βράδυ στο στρατόπεδο έγινε μεγάλο γλέντι. Ήξεραν ότι θα ήταν το τελευταίο τους. Πέρασαν την τελευταία νύχτα τους με τραγούδια και χορούς. Έδωσαν θάρρος και κουράγιο στους συγκρατούμενούς τους  και τους ζήτησαν να μην ξεχάσουν και να εκδικηθούν για το θάνατό τους…

1η Μαΐου 1944.
Οι Γερμανοί, αφού φόρτωσαν τους 200 στα καμιόνια, άρχισαν να κατευθύνονται προς το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Τρεις κλοιοί σχηματίστηκαν γύρω από το Σκοπευτήριο. Ο πρώτος ήταν από τους Γερμανούς γκεσταμπίτες, ο δεύτερους από τους πιστούς συνεργάτες των Γερμανών και ο τρίτος, από «Έλληνες αστυνομικούς με χλωμά πρόσωπα και βουρκωμένα μάτια. Τους στρίμωξαν στα μικρά κελιά της σκοποβολής των ανδρείκελων  και περίμεναν την εκτέλεσή τους. Οι Γερμανοί, όταν άκουγαν τους εκτελεσθέντες να τραγουδούν το «Ελλάδα μας, Ελλάδα αστέρι του ουρανού, Ελλάδα μας, Ελλάδα δε βγαίνεις από το νου...», θύμωναν όλο και περισσότερο και διακατέχοντα από μία απερίγραπτη λύσσα. Πήραν τους πρώτους 20 και εκείνοι άρχισαν να τραγουδούν τον Εθνικό μας ύμνο «Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή,…», χωρίς να προλάβουν να τον ολοκληρώσουν. Οι Γερμανοί τους εκτέλεσαν με τα πολυβόλα. Το ίδιο έγινε και με τους υπόλοιπους. Μετά τους στοίβαξαν στα σκουπιδιάρικα και τους μετέφεραν στο νεκροταφείο της Κοκκινιάς, όπου είχαν ανοιχτεί ήδη από το προηγούμενο βράδυ διακόσιοι τάφοι. Το χώμα της Καισαριανής για μία ακόμη φορά βάφτηκε κόκκινο…Η καμπάνα της εκκλησίας χτύπησε πένθιμα. Οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους και τους γέμισαν  με λουλούδια. Έτσι, έκαναν κάθε φορά που ο δρόμος πλημμύριζε από το αίμα των ηρώων. Πουθενά αλλού και σε κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης δεν έγιναν τόσες πολλές εκτελέσεις από τους Γερμανούς. Και η Πρωτομαγιά , έμεινε στην ιστορία σαν ματωμένη Πρωτομαγιά  και το Σκοπευτήριο έγινε το «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς», η ματωμένη καρδιά της Ελλάδας.


Καισαριανή  2011.
Για μία ακόμα φορά  η Καισαριανή τίμησε τους πατριώτες, που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο Σκοπευτήριο. Στις 30 Απριλίου, στις 11 το πρωί στο Δημαρχείο της Καισαριανής, εγκαινιάστηκε η έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς… πορεία στο χρόνο». Παράλληλα στις 6:30 το απόγευμα  ξεκίνησε ο Λαϊκός Ανώμαλος Δρόμος «Ναπολέων Σουκατζίδης» από το χώρο εισόδου του Σκοπευτηρίου. Όπως και κάθε χρόνο, λίγο μετά τις 8 το απόγευμα έγινε και η άφιξη της λαμπαδηδρομίας στο Σκοπευτήριο από το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, μιας και το Χαϊδάρι ήταν η αφετηρία και η Καισαριανή το τέλος για αυτούς, που επρόκειτο να εκτελεστούν. Επιπλέον, απονεμήθηκαν και τα μετάλλια προς τους νικητές του Λαϊκού Ανώμαλου Δρόμου, ενώ η βραδιά έκλεισε με τη συναυλία  των Δημήτρη Κοντογιάννη, Βάσια Ζήλου, Γιώργο Λιανό, Κώστα Σκόνδρα, Φένια Χρήστου, Θανάση Κοσκινά στην πλατεία «200 Ηρώων».

Στη 1 Μαΐου οι εκδηλώσεις μνήμης συνεχίστηκαν με την καθιερωμένη πορεία από την αναθηματική πλάκα του «Άρη Βελουχιώτη» έως και το χώρο της εκτέλεσης. Συγκλονίζεσαι όταν ακούς να φωνάζουν από τα χωνιά «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ…». Ωστόσο, η συγκίνηση, που μπορεί να νιώσει κάποιος , κορυφώνεται όταν αντικρίζει τις ταμπέλες με τα ονόματα των  αγωνιστών, τα στεφάνια  και το πολυβόλο του θανάτου, στολισμένο με λουλούδια στο χώρο της εκτέλεσης. Εκεί, πραγματοποιήθηκε τρισάγιο για τις ψυχές των ηρώων και έγιναν κάποιες ομιλίες. Η πιο φορτισμένη στιγμή, όμως, θαρρώ πως ήταν (όπως και κάθε χρόνο) η στιγμή της πρόσκλησης των Νεκρών Ηρώων. «Αϊβατζίδης…». Θα ακουστεί «ΠΑΡΩΝ». Αφού ακουστούν όλα τα ονόματα, η μπάντα έπαιξε το «Πέσατε θύματα, αδέρφια εσείς…». Όλοι μαζί φώναξαν «ΑΘΑΝΑΤΟΙ» και ακολούθησε η κατάθεση των στεφανιών.

Ο δήμαρχος της Καισαριανής, κ. Αντώνης Καμπάκας, ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του τα εξής:
«…Όλοι αυτοί οι ήρωες πρέπει να γίνουν καθοδηγητές, όχι μόνο δικοί μας αλλά και όλων των ανθρώπων, γιατί αψήφησαν το θάνατο για μια ελεύθερη κοινωνία, για τα οράματα και τις ιδέες τους. Εμείς πρέπει να έχουμε τα οράματα αυτά σαν οδηγό, για να επιβιώσουμε και να αγωνιστούμε τις δύσκολες αυτές μέρες που ζούμε. Σήμερα, εδώ, στον ιερό χώρο του Σκοπευτηρίου η Πρωτομαγιά του ’44 παίρνει την πραγματική της διάσταση. Καθιερώνουμε ανήμερα την Πρωτομαγιά ως ημέρα  εκδήλωσης τιμής και μνήμης των ηρώων και αναδεικνύουμε το Σκοπευτήριο της Καισαριανής ως παγκόσμιο κέντρο αγώνων της εργατικής τάξης…».

 Πιστεύω ότι τα λόγια του ήταν πολύ ορθά, μιας και πράγματι, οι άνθρωποι εκείνοι μας απέδειξαν εμπράκτως πως οι δυσκολίες, μπορούν να ξεπεραστούν, όταν υπάρχει ένα όραμα, μία ιδέα, που θα μας οδηγήσουν στην πραγματοποίηση των στόχων μας.

Και έτσι λοιπόν, είναι η μέρα της Πρωτομαγιάς στην Καισαριανή. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάθε Πρωτομαγιά, η Ματωμένη καρδιά της Ελλάδας στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής θα χτυπά πάντα πιο δυνατά! Θα χτυπά δυνατά, γιατί πάντα θα θυμόμαστε αυτούς που θυσιάστηκαν. Πάντα θα θυμόμαστε πως υπάρχουν ήρωες, που έζησαν δίπλα μας και η αγάπη τους για μία ελεύθερη Ελλάδα ζει μέσα στις καρδιές μας. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, ποτέ δε θα ξεχάσουμε την ιστορία μας, γιατί τότε θα έχουμε χάσει τους ίδιους μας τους εαυτούς. Για αυτό κι εσύ «αν έρθεις φίλε στην Καισαριανή, κράτα ένα μικρό λουλούδι κι ακούμπησέ το ευλαβικά, όπου κι αν βρεθείς, παντού τα χώματα εδώ είναι αγιασμένα».


                                                                           Aπό την Ράνια Παπαδοπούλου για το Lapsus Linguae

Σχόλια