Δανάη Παναγιωτοπούλου: “Αξίζει να πάει κανείς κόντρα σε αυτήν την ασφυξία”

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες μουσικές προσωπικότητες της τελευταίας δεκαετίας, η Δανάη Παναγιωτοπούλου, σε μία πολιτικά και κοινωνικά έντονη περίοδο, μετά το διαδικτυακό πείραμα “Βεβηλώσεις – ένα εικονικό βινύλιο”,  μας παρουσιάζει   το νέο της δίσκο – τέταρτο κατά σειρά για την ακρίβεια – τα “Αντίπυρα”, που κυκλοφορούν από τη Yafka Records. Aντισυμβατική και πάντα σεσημασμένη ως τραγουδοποιός, ηθοποιός, μεταφράστρια, ερωτευμένη γυναίκα, μητέρα τριών παιδιών, εθελόντρια στο Αυτοδιαχειριζόμενο Μεταδεύτερο, μέσω της τέχνης και της στάσης της, αποκαλύπτει τη δική της αλήθεια, έξω από τη συγκυρία, αναδεικνύοντας  την ανθρώπινη ευαισθησία της.  Η Δανάη Παναγιωτοπούλου, δεν είναι απλά μουσικός, αλλά μια ποιήτρια της εποχής της, που δε διστάζει να τσαλακώνεται, για να εκφράσει τα συναισθήματα και τις πεποιθήσεις της. Ας αφήσουμε λοιπόν, τους στίχους και τις μελωδίες της να μιλήσουν.

-Στα “Αντίπυρα” αναφέρεις ότι"θα πάρουμε πίσω τις μέρες". Μπορούμε να πάρουμε πίσω τις μέρες σε περιόδους όπου έχει καταπατηθεί ο όρος της δημοκρατίας και ό,τι αυτός συνεπάγεται;

Δ.Π.: Η δημοκρατία δεν έχει καταπατηθεί ως όρος, αλλά ως ουσία. Η αγορά μαζί με το κράτος σχεδιάζουν και επιβάλουν με όλο και πιο επιθετικά μέσα μια ζωή που δεν είναι και τόσο φιλική στο χρήστη. Και αυτό ξεκινάει από τα προσωπικά και τα συλλογικά μας όνειρα για το μέλλον, μέχρι την κάθε μέρα του καθενός. 

-Ο φασισμός πέρασε τελικά; Οι μάσκες έπεσαν, για να πάει ο λαός ένα βήμα παραπέρα;

Δ.Π: Η αντίληψη του ενός και μοναδικού δρόμου, της απόλυτης “ορθότητας” μιας άποψης ή μιας επιλογής είναι ο σπόρος του φασισμού. Και είναι αλήθεια, σκληρή αλήθεια, το ότι έχει επικρατήσει. Ψάχνουμε λύσεις στην πολιτική αλλά και στη ζωή σαν να λύνουμε εξισώσεις. Αυτό αποτυπώνει σχέσεις ισχύος και επιβολής και όχι διαδικασίες συνδιαμόρφωσης. Αυτό εννοώ όταν λέω ότι ο φασισμός πέρασε. 

-Μέσω των τραγουδιών σου αντιλαμβάνομαι την αλήθεια σου, την πολιτική σου στάση απέναντι σε διάφορες φάσεις της ζωής. Δε φοβάσαι "να τσαλακώσεις" την εικόνα σου. Για ένα καλλιτέχνη η εικόνα μπορεί να είναι το παν;

Δ.Π.: Η εικόνα είναι το παν όταν μιλάμε για το θέαμα, και όταν λέμε εικόνα εννοούμε, νομίζω, τόσο την κυριολεξία της όσο και μια ισχυρή εντύπωση που σχηματίζεται χωρίς να περάσει από τη συνείδηση. Και οι διαχειριστές την εικόνας και των εικόνων έχουν σφετεριστεί ξοδεύοντας τσουβάλια λεφτά την ίδια την έννοια της επικοινωνίας. Η τέχνη, η καθημερινή και η αιώνια, αυτή που σώζει τους εφήβους από την κατάθλιψη και χαράζει τις ζωές μας ή τη μέρα μας, δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Κερδίζεται ή χάνεται σε άλλα πεδία. 

-Πλέον έχουμε αριστερή κυβέρνηση, αλλά παρόλα αυτά τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής παραμένουν υψηλά. Μία αριστερή κυβέρνηση μπορεί να επιφέρει μια ανάσα αξιοπρέπειας τη δεδομένη στιγμή;

Δ.Π.: Εννοείς ότι η Χρυσή Αυγή καλύπτει κάποιο κενό “αξιοπρέπειας” των ανθρώπων που την ψηφίζουν; Δε νομίζω… Αξίζει να θυμηθούμε και να θυμόμαστε ότι τη λέξη “ανάσα” την έκαναν επείγουσα στον πολιτικό διάλογο όσοι κατέβηκαν στο δρόμο τον περασμένο Δεκέμβρη. Ανάσα ελευθερίας, λέγαμε - η αξιοπρέπεια είναι διαρκές έγκλημα. Αρχές Δεκέμβρη του 2014 ήταν που το αίσθημα ασφυξίας έγινε κοινός τόπος. Και κατ’ εμέ, ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν σε αυτές τις εκλογές ήταν το αν διανοούμαστε σαν κοινωνία να υπάρχουν άνθρωποι τύπου Γ. Και η απάντηση ήταν ξεκάθαρα όχι. Εξ ου και η αριστερή κυβέρνηση.

-Μιλώντας περί πολιτικής, η τέχνη είναι πράξη πολιτική;

Δ.Π.: Μπορεί να είναι, βέβαια. Όπως και το να υπηρετεί κανείς το θέαμα είναι πολιτική επιλογή. 

-Τα “Αντίπυρα” κυκλοφορούν σε ψηφιακή μορφή, αλλά η κυκλοφορία τους σε βινύλιο έχει καθυστερήσει αρκετά. Τι συνέβη;

Δ.Π.: Συνέβη μια εμπλοκή σε ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας που αφενός μας καθυστέρησε και αφετέρου μας αναγκάζει να ξανατυπώσουμε τα βινύλια χωρίς το επίμαχο ποίημα. Όταν τα οικονομικά μας μάς το επιτρέψουν, θα το κάνουμε. 

-Από τη μία μιλάμε για την ελευθερία της τέχνης και από την άλλη υπάρχει το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας. Πάνω στο δεύτερο στηρίχθηκε και ο κληρονόμος του Χατζιδάκι για να απαγορέψει την κυκλοφορία του Ρόννυ. Αισθάνεσαι κατά κάποιο τρόπο ότι οι εν λόγω νόμοι σου στερούν το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης;

Δ.Π.: Δε θα το έβαζα με όρους ελευθερίας. Ο νόμος αντιμετωπίζει την πνευματική ιδιοκτησία πολύ ψυχρά, σαν να πρόκειται για ένα οικόπεδο. Αυτό στην πραγματική ζωή δεν μπορεί να έχει αντίκρυσμα, γιατί οι αισθήσεις, οι εμπνεύσεις και οι ιδέες δεν μπορούν να περιοριστούν δια νόμου. 

-Κατά τη γνώμη σου, ποια είναι η ιδανικότερη λύση σχετικά με το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων; Επίσης, το βινύλιο είναι το μέλλον της δισκογραφίας;

Δ.Π.: Το cd είναι ένας φορέας ψηφιακών δεδομένων, κατά τούτο δεν έχει λόγο ύπαρξης και στο άμεσο μέλλον θα εξαφανιστεί, νομίζω. Το βινύλιο είναι φορέας αναλογικού ήχου, και έστω και στο ελάχιστο κουβαλάει τον παλμό του ζωντανού ήχου, τη στιγμή που παράγεται. Το ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων είναι τεράστιο, και δεν μπορεί ούτε καν να τεθεί με δυο πρόχειρες κουβέντες. Πάντως η πραγματικότητα έχει ξεπεράσει τη νομοθεσία που υπάρχει, και ό,τι και να γίνει, η ελευθερία της έκφρασης είναι αδύνατον πια να περιοριστεί. Στο μυαλό είναι ο στόχος. 

-Ανήκεις στους εθελοντές - ομάδα υποστήριξης του Αυτοδιαχειριζόμενου Μεταδεύτερου. Ο πολιτισμός μπορεί να γίνει όπλο για να ξεπεραστεί η κρίση αφενός και αφετέρου, πώς ορίζεις τον πολιτισμό;

Δ.Π.: Ο πολιτισμός κρατάει ζωντανές εκείνες τις ανθρώπινες ιδιότητες που η κρίση αυτή προσπαθεί να εξαλείψει. Τη χαρά της σπατάλης, την ανιδιοτέλεια, το μοίρασμα, την ανησυχία του πνεύματος, την περιφρόνηση για το εφήμερο. Ο πολιτισμός δεν προάγει ούτε την κατανάλωση ούτε τη συσσώρευση. Και δεν ενδείκνυται για τα χρυσόψαρα. Όλα λάθος, δηλαδή, άρα ό,τι πρέπει για την περίσταση.

-Η ΕΡΤ ανοίγει. Δεδομένων των συνθηκών που ιδρύθηκε το Μεταδεύτερο, πολλοί ρωτούν αν θα έχει πλέον λόγο ύπαρξης.

Δ.Π.: Το Μεταδεύτερο αποκλείστηκε από την πλατφόρμα του ertopen όταν ξέφυγε από τη γραμμή “να ρίξουμε το Σαμαρά να ανοίξει η ΕΡΤ”, στο οποίο, φυσικά, δεν υπήρξε ούτε εκφράστηκε καμία αντίρρηση, αλλά εκείνες οι μέρες του Ιουνίου ήταν και για τους εργαζόμενους και για τον κόσμο που προσέτρεξε πολύ πέρα από αυτό. Και όταν διατυπώσαμε σαφώς ότι δικαίωμα λόγου και κυρίως ψήφου έχουν όλοι όσοι εργάζονται για αυτό το πρόγραμμα, και όχι μόνο οι αορίστου χρόνου της ΕΡΤ, η πορεία του Μεταδεύτερου διαχωρίστηκε απόλυτα από την μελλοντική τύχη της ΕΡΤ. 

-Για εσένα τι είναι το Μεταδεύτερο;

Δ.Π.: Ένα πείραμα, που ήδη αφήνει πανέμορφα αποτυπώματα πάνω μας, πολύ υλικό για μελέτη μορφών συνεργασίας και τη βεβαιότητα πια ότι η αγορά θέλει με νύχια και με δόντια ο πολιτισμός είτε να παραμείνει κλεισμένος στο μουσείο, είτε να παραμορφώνεται κατά το δοκούν από χιλιάδες προβολείς. Αξίζει να πάει κανείς κόντρα σε αυτήν την ασφυξία.

Περισσότερες πληροφορίες για τη Δανάη Παναγιωτοπούλου αναζητήστε στους εξής συνδέσμους:

https://www.facebook.com/danaipanagiotopouloumusic - http://www.yafkarecords.gr/el/First.html

Κατεβάστε δωρεάν το δίσκο “Αντίπυρα” της Δανάης Παναγιωτοπούλου, ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο: http://danaipanagiotopoulou.bandcamp.com/

Ευχαριστούμε πολύ το Σταμάτη Πάρχα για την παραχώρηση της φωτογραφίας