Ήχος και Εικόνα,Ακοή και Όραση: Η νέα έκθεση των φοιτητών του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου

Τη νέα τους  συλλογική έκθεση, παρουσιάζουν οι φοιτητές της κατεύθυνσης "Πολιτισμός και Πολιτιστική Διαχείριση" του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου αυτό το Σαββατοκύριακο, στο Ραδιοτηλεοπτικό Στούντιο του Τμήματος επί της οδού Χιλλ. Οι φοιτητές πειραματίζονται με τη σύνθεση και τη σημασία ήχου και εικόνας, μέσω της έκθεσης, που αποτελεί  προϊόν των εργασιών των φοιτητών και φοιτητριών στο Πολιτιστικό Εργαστήριο V: Ψηφιακός Πολιτισμός. «Σήμερα, με τον ίδιο τρόπο που ταυτίζουμε τη λέξη με το πράγμα, έχουμε φτάσει σε σημείο να ταυτίζουμε την εικόνα με τον ήχο: την ανθρώπινη φωνή- δια μέσου τηλεφώνου- με τον ιδιοκτήτη της φωνής, τον ήχο των κυμάτων με τη θάλασσα ακόμη και κατά την απουσία της δεύτερης κ.ο.κ. Αυτή τη σχέση αιτίου-αιτιατού, θελήσαμε να ‘’διαταράξουμε’’ (ανα)κατασκεύαζοντας μια ούτως ή άλλως κατασκευασμένη πραγματικότητα», υποστηρίζει ο Χρήστος Κουμαραδιός, τεταρτοετής φοιτητής στο τμήμα.

Το υπόβαθρο της έκθεσης και τα «έργα τέχνης» των φοιτητών
Η Άρτεμις Ξενιού, επίσης φοιτήτρια στο τμήμα, αναφέρει για το υπόβαθρο της έκθεσης «Ο ήχος και η εικόνα είναι κάτι που θεωρούμε δεδομένο στη καθημερινότητα μας και που ταυτόχρονα την τροφοδοτεί και τη διαμορφώνει συνεχώς. Είτε αναφερόμαστε σε μία σύμβαση της πραγματικότητας, είτε σε ένα μέσο προσέγγισης της, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν κοινωνικά αλλά και στην ατομική μας συνείδηση δεν είναι στάσιμος, αλλάζει συνεχώς ανάλογα με τα νέα μέσα που εμφανίζονται και τις συνεχείς κοινωνικές αλλαγές. Η εμφάνιση και εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας αλλάζει για πάντα την αντίληψη μας για τον ήχο και την εικόνα αλλά και για τη σχέση μεταξύ τους, κυρίως με το να μας δίνει την δυνατότητα να παίζουμε μαζί τους. Στην έκθεση μας χρησιμοποιούμε τον ήχο και την εικόνα με διαφορετικούς τρόπους σύνθεσης, προσπαθώντας να αναδείξουμε πόσο εύπλαστο γίνεται το νόημα που παίρνουμε από αυτά κάθε φορά».
Και συνεχίζει αναφέροντας ότι ο κάθε φοιτητής, παρουσιάζει ένα δικό του έργο τέχνης. «Χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία, το βίντεο και ηχογραφήσεις, δημιουργούμε νέες συνθέσεις, νέους τρόπους έκφρασης, νέες μορφές νοήματος συνεχώς, παίρνουμε την πραγματικότητα και παίζουμε με αυτήν παράγοντας μια δική μας. Ουσιαστικά αποτελεί συλλογή εκθεμάτων, ο κάθε φοιτητής έχει προσφέρει ένα δικό του μικρό έργο τέχνης για να μοιραστεί τον δικό του τρόπο έκφρασης, και την δική του οπτική γωνία. Χρησιμοποιήσαμε το Στούντιο Χιλλ που ανήκει στο τμήμα και θεωρήσαμε πως είναι κατάλληλος χώρος για την έκθεση, αφού περιλαμβάνει και τους υπολογιστές που χρειάζονται για την προβολή του υλικού».
Στόχος η ανάδειξη των δυνατοτήτων της ψηφιακής εποχής
Ο στόχος των φοιτητών του τμήματος μέσω της έκθεσης είναι να αναδείξουν τις δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή εποχή καθιστώντας προσιτή την καλλιτεχνική δημιουργία προς όλους. Λέει η Άρτεμις Ξενιού, «Ο στόχος της έκθεσης μας είναι να αναδείξουμε αυτές τις δυνατότητες που έχουν πλέον ο ήχος και η εικόνα, δηλαδή να αποδομούνται και να επανασυγκροτούνται μέσα από τα ψηφιακά μέσα, και κάθε φορά με ένα διαφορετικό προσανατολισμό όσον αφορά την σύνθεση μεταξύ τους. Δεν υπάρχουν κανόνες, μόνο δυνατότητες. Ελπίζουμε η έκθεση να λειτουργήσει σαν έμπνευση κατά αυτό τον τρόπο: για εκείνους που θεωρούν την καλλιτεχνική δημιουργία κάτι απρόσιτο, εμείς θεωρούμε πως η εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας δίνει στον καθένα τη δυνατότητα να γίνει ένας μικρός δημιουργός. Ταυτόχρονα η έκθεσή μας ελπίζουμε πως προσπαθεί να πάει κόντρα σε αυτή τη τάση, που θέλει τους φοιτητές θεωρητικών σπουδών να περιορίζονται στις δεδομένες εξετάσεις και εργασίες. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κάτι δικό μας, να φέρουμε στην επιφάνεια δηλαδή τη δική μας γνώση και με τις δικές μας δυνατότητες να διευρύνουμε τα όρια του Πανεπιστημίου».
Όπως σχολιάζει και ο Χρήστος Κουμαραδιός η έκθεση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για το Πανεπιστήμιο εν γένει, με τους φοιτητές να αναδομούν ο καθένας ξεχωριστά τη δική του πραγματικότητα. «Θεωρούμε αυτή την έκθεση ως ένα βήμα σημαντικό για το Πάντειο  αλλά και για το ελληνικό πανεπιστήμιο- εν γένει-,που, -κατά κανόνα- εξακολουθεί να (ανα)παράγει το κοινότοπο και επιβεβλημένο, δίχως να αφήνει πολλά περιθώρια για καλλιτεχνική ελευθερία και δράση.  Ο κάθε φοιτητής, με το μέσο που διέθετε-ανάλογα με το μέσο καθορίζεται και το περιεχόμενο- και παρά τον φτωχό τεχνολογικό εξοπλισμό του πανεπιστημίου, κατόρθωσε να (ανα)δομήσει την ‘’πραγματικότητά ‘’ του, από το δικό του κάθε φορά πεδίο παρατήρησης, στοχεύοντας όχι σε μια αντικειμενικότητα, αλλά σε μια τρόπον τινά ‘’επαναδημοκρατικοποίηση’’ υποκειμενικοτήτων.»
Το Πανεπιστήμιο εν καιρώ κρίσης
Σύμφωνα με την Άρτεμη Ξενιού, το Τμήμα Επικοινωνίας, παρέχει ένα ευρύ φάσμα γνώσεων, στους φοιτητές τόσο σε προπτυχιακό, όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες. «Το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στρέφεται γύρω από έναν κλάδο που αναπτύσσεται συνεχώς, εκείνον της επικοινωνίας. Στην εποχή μας οι θεωρήσεις του αντικειμένου της επικοινωνίας αναπτύσσονται ταχύτατα, όπως τα ίδια  τα μέσα. Μία από τις δυσκολίες που έχει το τμήμα είναι να παραμείνει σε συγχρονισμό με τις συνεχείς εξελίξεις, και σε πολλούς τομείς δείχνει υπερβολικά παραδοσιακό και ξεπερασμένο. Όπως  και σε κάθε τμήμα, υπάρχουν τα θετικά και τα αρνητικά του, και ένα από τα σημαντικότερα θετικά είναι κατά τη γνώμη μου το υλικό που δίνεται όσον αφορά το θεωρητικό κομμάτι. Το τμήμα προσφέρει πολύ σημαντικό υλικό, που όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσει γερές βάσεις όσον αφορά τις ακαδημαϊκές γνώσεις του. Ταυτόχρονα αποτελεί πολύ γερό τμήμα όσον αφορά τις δυνατότητες που ανοίγονται αργότερα για μεταπτυχιακό, αφού βγαίνοντας από το τμήμα έχουμε έρθει σε επαφή με ένα πολύ ευρύ φάσμα αντικειμένων.»
Παράλληλα, η φοιτήτρια εντοπίζει ότι το μεγάλο πρόβλημα των Πανεπιστημίων είναι ότι περιορίζονται οι πρακτικές δυνατότητες των φοιτητών. «Εν καιρώ κρίσης, το μεγαλύτερο μάλλον πρόβλημα των πανεπιστημίων είναι πως περιορίζονται οι πρακτικές δυνατότητες των φοιτητών να εξασκίσουν κάπου τις γνώσεις τους. Δεν υπάρχει η απαραίτητη κινητοποίηση που θα ωθήσει τους φοιτητές να ερευνήσουν κάποιον τομέα ή να δημιουργήσουν κάτι νέο.»
Ωστόσο εξίσου σημαντικός είναι και ο αυξανόμενος φόβος της έλλειψης επαγγελματικής αποκατάστασης. «Ταυτόχρονα παρατηρούμε πως  λόγω του  συνεχούς αυξανόμενου φόβου της έλλειψης επαγγελματικής αποκατάστασης, τείνουν να ενισχύονται πολύ συγκεκριμένες μορφές γνώσης, δηλαδή εκείνες που εστιάζουν στο υλικό το οποίο ακολουθεί τις ανάγκες της οικονομικής παραγωγικότητας σήμερα.»
Όσον αφορά τη γνώση που παρέχουν, σύμφωνα με τη φοιτήτρια, τα ΑΕΙ, προσαρμοσμένα στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, υποβιβάζουν το επίπεδο της, ενώ όλη η πανεπιστημιακή κοινότητα αγωνίζεται ενάντια σε αυτή την κρίση. «Ουσιαστικά τα ΑΕΙ εκβιάζονται σχεδόν να υποβιβάζουν τη γνώση που παρέχουν, στο αντίστοιχο επίπεδο γνώσης που έχουν οι αντίστοιχες ιδιωτικές σχολές στη χώρα μας, οι οποίες έχουν ξεκάθαρο στόχο να κατασκευάσουν έναν φοιτητή παραγωγικό για τις δεδομένες οικονομικές ανάγκες. Η γνώση όμως δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να εξαρτάται από το δεδομένο περιβάλλον. Αντιθέτως η συνεχή διεύρυνση της γνώσης μέσα από νέες μορφές και νέες ιδέες είναι εκείνο που κινητοποιεί την σκέψη όχι μόνο ατομικά αλλά και συνολικά. Το πανεπιστήμιο δεν πρέπει να είναι ένας χώρος που εκπαιδεύει το νέο εργατικό δυναμικό, αλλά ένας χώρος που δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους να εμπλουτίζουν τη ζωή τους με τη γνώση που θεωρούν ότι οι ίδιοι θέλουν να διευρύνουν και να την αγαπήσουν είτε επαγγελματικά είτε στη ζωή τους γενικότερα. Η κρίση έχει γεμίσει την κοινωνία μας φόβο και ανασφάλεια. Οι λέξεις αγάπη, πάθος, ενθουσιασμός, εκλείπουν από τη καθημερινότητα μας, και αυτό φαίνεται και στο πανεπιστήμιο. Ταυτόχρονα όμως είναι τρομερό πόσος μεγάλος αγώνας γίνεται εκ των έσω, τόσο από την πλευρά καθηγητών όσο και φοιτητών, να μην καταντήσει το πανεπιστήμιο ένα ερείπιο. Ίσως η κρίση μάς έχει δώσει αυτό το θετικό: προκειμένου να την καταπολεμήσουμε βρίσκουμε την αποφασιστικότητα να πάρουμε ορισμένες καταστάσεις στα χέρια μας, όπως μπορούμε. Άλλωστε τελικά τα πάντα για καλό γίνονται.»
Οι φοιτητές  του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, εναντιώνονται σε κάθε είδους κρίση και προσπαθούν να δώσουν βήμα στην καλλιτεχνική δημιουργία κατά την ψηφιακή εποχή. Μέσω της έκθεσής τους, που πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο 20 και 21 Φεβρουαρίου στο στούντιο της οδού Χιλλ 3-5 στην Πλάκα ( με ελεύθερη είσοδο), από τις 12:00- 16:00 μ.μ., παρουσιάζουν τα ευρήματά τους, ανοίγοντας ένα νέο διάλογο με το κοινό με θέμα τον ψηφιακό πολιτισμό στην εποχή της κρίσης. Δημιουργούν, και συνδιαλέγονται, παρακινώντας και προσκαλώντας μας, να δημιουργήσουμε μαζί τους, τη δική μας, υποκειμενική πολιτιστική πραγματικότητα. Ας  ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους.

Σχόλια