Στο πλαίσιο της εκπόνησης της πτυχιακής μου εργασίας "Η Δικτατορία 1967-1974: Ιδεολογία και προπαγάνδα", είχα την τιμή να πάρω δύο συνεντεύξεις. Η μία εξ αυτων ήταν με το συγγραφέα Θανάση Κορακάκη. Σήμερα, εν όψει της μαύρης επετείου των 49ων χρόνων από την ίδρυση της δικτατορίας των συνταγματαρχών, με την παρούσα ανάρτηση δημοσιεύω τη συνέντευξη που μου παραχώρησε το 2012.
Συνέντευξη με τον Καισαριανιώτη συγγραφέα Θανάση Κορακάκη
-Από ποιο πεδίο προέρχονται οι γνώσεις σας για τη Χούντα και την προπαγάνδα;
ΘΚ.:Από διαβάσματα, αλλά κυρίως τα έχω ζήσει.
- Πώς θα περιγράφατε τη δικτατορία των συνταγματαρχών;
ΘΚ.:Τότε δεν υπήρχε πολιτική. Υπήρχε κατευθυνόμενη πολιτική, η οποία βασιζόταν στην τρομοκρατία., στη μονοκρατορία, στη φύμωση των αντίθετων απόψεων. Ό,τι χαραμάδες ανοίχτηκαν, ανοίχτηκαν με αίμα κόπο και πολύ δραστηριότητα. Η ιδεολογία των Χουντικών ήταν ιδεολογία του ολοκληρωτισμού. Βασιζόταν στον αντικομμουνισμό. Ξεκινάει παράλληλα και μετά τον εμφύλιο, μία ομάδα που δρα στα σκοτεινά. Τη δικτατορία από αλλού την περίμεναν και από αλλού ήρθε. Δρούσε και στα φανερά γιατί πολλοί από αυτούς είχαν σπουδάσει σε διάφορες στρατιωτικές σχολές. Τα πολιτικά πρόσωπα, που μπορεί να υπήρχαν ή να συνεργάστηκαν ήταν βαμμένα στην ιδεολογία του αντικομμουνισμού και εκφράζονταν και μέσα από την κυβέρνηση και το κόμμα της δεξιάς και απ’ έξω. Είναι πράγματα που δεν έχουν εξαχνιαστεί ακόμα.
-Ποια είναι η άποψή σας για την προπαγάνδα και τη λογοκρισία που ασκήθηκε εκείνη την περίοδο;
ΘΚ.:Το καθεστώς το πρώτο διάστημα δεν είχε ανάγκη από προπαγάνδα, γιατί είχε φυμώσει τις αντίθετες φωνές. Επίσης ήταν τόσο πολύ τρομοκρατημένος ο κόσμος από ένα πράγμα που πολλοί λέγανε και λίγοι πιστεύανε και για αυτό βρήκε τον πολιτικό κόσμο στον ύπνο. Από εκεί και μετά οι χαραμάδες αντίστασης ανοίχτηκαν σιγά σιγά με πολύ κόπο και φόβο, δεδομένου ότι όλα αυτά τα χρόνια μέχρι που έπεσε η Χούντα υπήρχαν πολλοί κρατούμενοι. Όσο απομακρυνόμαστε από την 21η Απριλίου, η προπαγάνδα αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Το καθεστώς φρόντιζε για το εξωτερικό, επειδή υπήρχαν αντιδράσεις, προσπαθούσε να δείξει ότι υπάρχει ένα φιλελεύθερο καθεστώς και το υποσχόταν. Στο εσωτερικό υπήρχαν διάφορες επιτροπές και ο τύπος, και η τηλεόραση όπου είχε αρχίσει να μπαίνει σιγά σιγά στην Ελλάδα. Η προπαγάνδα τώρα ήταν και θετική και αρνητική. Η θετική ήταν η προβολή του έργου τους ενώ αρνητική η τρομοκρατία. Η προβολή γινόταν με το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, που ήταν κρατικά. Η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα της Ευρώπης όπου ραδιόφωνο και τηλεόραση ήταν κρατικά. Επίσης έχουμε και τα κινηματογραφικά επίκαιρα που τα συναντάμε και στην εποχή του Μεταξά, που έδειχνε η τηλεόραση, αλλά κυρίως και στον κινηματογράφο, όπου προβάλλονταν υποχρεωτικά. Ετοίμαζαν περίπου 50 κάθε χρόνο, έχω διαβάσει κάπου, που σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα υπήρχε μία δεκάλεπτη εκπομπή, που ήταν μία σύνοψη των κυριότερων εσωτερικών γεγονότων. Το καθεστώς, χαρακτηρίζεται από αυτό που θα λέγαμε άρτος και θεάματα. Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλές γελοιογραφίες με το Παττακό και το μυστρί στο χέρι για έργα που έγιναν ή δε θα γίνονταν ποτέ. Επίσης στα σχολεία είχαμε διάφορες φιέστες και ομιλίες καθηγητών, που τις παρακολουθούσαν άτομα και από την αστυνομία. Στα ΑΕΙ είχαμε προπαγάνδα μέσω των συγγραμμάτων, που ήταν συνέχεια των συγγραμμάτων του 1950.
-Υπήρχε τρόπος διαφυγής από την προπαγανδιστική ενημέρωση;
ΘΚ.:Τρόπος διαφυγής ήταν η αντίσταση του κόσμου. Η αντίσταση ήταν μυστική γιατί υπήρχε η απειλή του στρατοδικείου και δεν ήταν εύκολα τα πράγματα. Διαφυγή ήταν το βιβλίο , οι ξένοι σταθμοί, που άκουγε ο κόσμος και από τη φωνή του ΚΚΕ που εξέπεμπε από κάποια ανατολική χώρα. Ο κόσμος σιγά σιγά άρχισε να ξεμουδιάζει αντιχουντικά. Το 1971-72 θεωρήθηκε πολύ τολμηρό το ότι βγήκαν τα «Νέα κείμενα 1» και «Νέα κείμενα 2», στα οποία πήρανε μέρος πολλοί διανοούμενοι, δημοκρατικοί και ήταν μία σημαντική στιγμή ρήξης με την τρομοκρατία.
Συνέντευξη με τον Καισαριανιώτη συγγραφέα Θανάση Κορακάκη
-Από ποιο πεδίο προέρχονται οι γνώσεις σας για τη Χούντα και την προπαγάνδα;
ΘΚ.:Από διαβάσματα, αλλά κυρίως τα έχω ζήσει.
- Πώς θα περιγράφατε τη δικτατορία των συνταγματαρχών;
ΘΚ.:Τότε δεν υπήρχε πολιτική. Υπήρχε κατευθυνόμενη πολιτική, η οποία βασιζόταν στην τρομοκρατία., στη μονοκρατορία, στη φύμωση των αντίθετων απόψεων. Ό,τι χαραμάδες ανοίχτηκαν, ανοίχτηκαν με αίμα κόπο και πολύ δραστηριότητα. Η ιδεολογία των Χουντικών ήταν ιδεολογία του ολοκληρωτισμού. Βασιζόταν στον αντικομμουνισμό. Ξεκινάει παράλληλα και μετά τον εμφύλιο, μία ομάδα που δρα στα σκοτεινά. Τη δικτατορία από αλλού την περίμεναν και από αλλού ήρθε. Δρούσε και στα φανερά γιατί πολλοί από αυτούς είχαν σπουδάσει σε διάφορες στρατιωτικές σχολές. Τα πολιτικά πρόσωπα, που μπορεί να υπήρχαν ή να συνεργάστηκαν ήταν βαμμένα στην ιδεολογία του αντικομμουνισμού και εκφράζονταν και μέσα από την κυβέρνηση και το κόμμα της δεξιάς και απ’ έξω. Είναι πράγματα που δεν έχουν εξαχνιαστεί ακόμα.
-Ποια είναι η άποψή σας για την προπαγάνδα και τη λογοκρισία που ασκήθηκε εκείνη την περίοδο;
ΘΚ.:Το καθεστώς το πρώτο διάστημα δεν είχε ανάγκη από προπαγάνδα, γιατί είχε φυμώσει τις αντίθετες φωνές. Επίσης ήταν τόσο πολύ τρομοκρατημένος ο κόσμος από ένα πράγμα που πολλοί λέγανε και λίγοι πιστεύανε και για αυτό βρήκε τον πολιτικό κόσμο στον ύπνο. Από εκεί και μετά οι χαραμάδες αντίστασης ανοίχτηκαν σιγά σιγά με πολύ κόπο και φόβο, δεδομένου ότι όλα αυτά τα χρόνια μέχρι που έπεσε η Χούντα υπήρχαν πολλοί κρατούμενοι. Όσο απομακρυνόμαστε από την 21η Απριλίου, η προπαγάνδα αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Το καθεστώς φρόντιζε για το εξωτερικό, επειδή υπήρχαν αντιδράσεις, προσπαθούσε να δείξει ότι υπάρχει ένα φιλελεύθερο καθεστώς και το υποσχόταν. Στο εσωτερικό υπήρχαν διάφορες επιτροπές και ο τύπος, και η τηλεόραση όπου είχε αρχίσει να μπαίνει σιγά σιγά στην Ελλάδα. Η προπαγάνδα τώρα ήταν και θετική και αρνητική. Η θετική ήταν η προβολή του έργου τους ενώ αρνητική η τρομοκρατία. Η προβολή γινόταν με το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, που ήταν κρατικά. Η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα της Ευρώπης όπου ραδιόφωνο και τηλεόραση ήταν κρατικά. Επίσης έχουμε και τα κινηματογραφικά επίκαιρα που τα συναντάμε και στην εποχή του Μεταξά, που έδειχνε η τηλεόραση, αλλά κυρίως και στον κινηματογράφο, όπου προβάλλονταν υποχρεωτικά. Ετοίμαζαν περίπου 50 κάθε χρόνο, έχω διαβάσει κάπου, που σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα υπήρχε μία δεκάλεπτη εκπομπή, που ήταν μία σύνοψη των κυριότερων εσωτερικών γεγονότων. Το καθεστώς, χαρακτηρίζεται από αυτό που θα λέγαμε άρτος και θεάματα. Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλές γελοιογραφίες με το Παττακό και το μυστρί στο χέρι για έργα που έγιναν ή δε θα γίνονταν ποτέ. Επίσης στα σχολεία είχαμε διάφορες φιέστες και ομιλίες καθηγητών, που τις παρακολουθούσαν άτομα και από την αστυνομία. Στα ΑΕΙ είχαμε προπαγάνδα μέσω των συγγραμμάτων, που ήταν συνέχεια των συγγραμμάτων του 1950.
-Υπήρχε τρόπος διαφυγής από την προπαγανδιστική ενημέρωση;
ΘΚ.:Τρόπος διαφυγής ήταν η αντίσταση του κόσμου. Η αντίσταση ήταν μυστική γιατί υπήρχε η απειλή του στρατοδικείου και δεν ήταν εύκολα τα πράγματα. Διαφυγή ήταν το βιβλίο , οι ξένοι σταθμοί, που άκουγε ο κόσμος και από τη φωνή του ΚΚΕ που εξέπεμπε από κάποια ανατολική χώρα. Ο κόσμος σιγά σιγά άρχισε να ξεμουδιάζει αντιχουντικά. Το 1971-72 θεωρήθηκε πολύ τολμηρό το ότι βγήκαν τα «Νέα κείμενα 1» και «Νέα κείμενα 2», στα οποία πήρανε μέρος πολλοί διανοούμενοι, δημοκρατικοί και ήταν μία σημαντική στιγμή ρήξης με την τρομοκρατία.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας !