Για «Το ανάθεμα: Η Νάντια της Γιόλακας», το νέο μυθιστόρημα του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου

Η υποκρισία, τα πάθη, τα αμαρτήματα, η δαιμονοποίηση του έρωτα, οι ανομίες και ένα μυστικό που θα ταράξει ακόμα περισσότερο την αν-ησυχία των κατοίκων της φανταστικής πόλης της Βαλεριάνας, αποτυπώνονται ενδελεχώς στο «Ανάθεμα: Η Νάντια της Γιόλακας», το νέο μυθιστόρημα του συγγραφέα – δημοσιογράφου Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα.

Στην κεντρική πλατεία της Βαλεριάνας επικρατεί συνωστισμός. Τα μικρόφωνα ακούγονται δυνατά και το πλήθος κραυγάζει. Οι εξομολογήσεις των κατοίκων της πόλης είναι η αιτία όλου αυτού του εκκωφαντικού θορύβου, αλλά ταυτόχρονα και η μόνη λύση για να σταματήσει η κατάρα που έχει πέσει πάνω στην πόλη. Οι ηλικιωμένες γυναίκες έχουν κουφαθεί τελείως, ενώ οι νεότερες έχουν χάσει την όρασή τους. Αυτή είναι και η τιμωρία όλων των κατοίκων για τα σφάλματα, τις προδοσίες και τις ανομίες τους. Ο πάτερ Ιερεμίας στο ρόλο του ανακριτή, ακούει με προσοχή την δημόσια εξομολόγηση όλων των πολιτών, οι οποίοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σπεύδουν να ενοχοποιήσουν τη Μπία Πετρομιχάλη, την πρώην κωφάλαλη της πόλης.  Η Μπία με δική της πρωτοβουλία θα θυσιαστεί για όλους τους συντοπίτες της, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τα σφάλματά τους. Όταν το θέμα έρχεται στο φως της δημοσιότητας , λαμβάνει τεράστιες διαστάσεις, με την πόλη της Βαλεριάνας να γίνεται πόλος έλξης των μίντια από όλο τον κόσμο.

Η Μπία, η πρώην κωφάλαλη, η κεντρική ηρωίδα στο νέο μυθιστόρημα του συγγραφέα, γίνεται ένας νέος Μεσσίας, που δε διστάζει να πει την αλήθεια και να αναλάβει όχι μόνο τις ευθύνες της, αλλά και τις ευθύνες μίας ολόκληρης πόλης.. Κάτω από το μπαλκόνι της εξομολόγησης ακούγεται συνεχώς η λέξη «ανάθεμα». 

Στο νέο του μυθιστόρημα, ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος παρουσιάζει αλληγορικά τον ξεπεσμό μίας κοινωνίας. Επιλέγει τα γεγονότα να διαδραματιστούν σε μία φανταστική πόλη, τη θέση της οποίας, μπορεί να λάβει οποιαδήποτε άλλη υπαρκτή πόλη. Οι πολίτες της Βαλεριάνας είναι άνθρωποι ρηχοί. Η έννοια της αλληλεγγύης, αλλά και της συντροφικότητας, εκλείπουν από το λεξιλόγιό τους και προπάντων από την ίδια τους τη ζωή. Tο προσωπικό τους κέρδος κυριαρχεί. Μάλιστα για  τα δικά τους αδικήματα, δε θα διστάσουν να ενοχοποιήσουν  τη Μπία, αδιαφορώντας για την τύχη της, υιοθετώντας το προσωπείο των ιεροεξεταστών. Το ίδιο ισχύει και για την εκκλησία, αλλά  και τα πολιτικά πρόσωπα της Βαλεριάνας που με τη σειρά τους ενοχοποιούν τη Μπία, μόλις αποκαλύπτονται οι δολιοφθορές τους. 

Όσον αφορά τη Μπία, ο χαρακτήρας της σκιαγραφείται μέσω της εξομολόγησής της. Πρόκειται για μία γυναίκα που ήθελε όσο τίποτα άλλο στον κόσμο να ακούει και να μιλάει, πράγμα που το καταφέρνει. Σημαντικό γνώρισμα του χαρακτήρα της, είναι η ανάγκη της για το απόλυτο δικαίωμα της ελευθερίας. Αυτό το ιδανικό η Μπία το υπερασπίζεται καθ’όλη τη διάρκεια της εξομολόγησής της. Μέσω της Μπίας επίσης, αντικατοπτρίζονται και οι απόψεις του συγγραφέα, για τα κοινωνικοπολιτικά τεκταινόμενα. Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος ενίοτε «μεταμφιέζεται» σε Μπία Πετρομιχάλη, για να δηλώσει τις απόψεις του. Ενώ επικρατεί το στερεότυπο ότι ο άνδρας είναι το δυνατό φύλο,  στο τέλος μία γυναίκα θα αποδειχθεί ότι είναι ισχυρότερη. Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας καταφέρνει να σπάσει το φράγμα της εν λόγω κοινωνικής ανισότητας και της διάκρισης ανάμεσα στα δύο φύλα.  Ο συγγραφέας, αφιερώνει το μυθιστόρημά του «στους αποπομπαίους, τους παρίες και τα περιθώρια», κατακρίνοντας τις κοινωνικές ανισότητες και την κοινωνία της αμφισβήτησης των αξιών, την κοινωνία που έχει φθαρεί, καλώντας την να αντισταθεί στην κρίση και να σταθεί ενάντια σε οποιοδήποτε σύστημα . 

Κομβικό πρόσωπο στο μυθιστόρημα για τη λύση της υπόθεσης  ή αλλιώς ο από μηχανής θεός στην αρχαία τραγωδία είναι η Νάντια της Γιόλακας. Η αποκάλυψη ενός σπουδαίου μυστικού, θα δώσει τέλος σε αυτή την παρωδία της δημόσιας εξομολόγησης, χαρίζοντας στην Μπία τη μεγαλύτερη ελευθερία στη ζωή της.

Το «ανάθεμα», ωστόσο, δεν είναι απλά ένα μυθιστόρημα, που σατιρίζει την  κοινωνία, περιγράφοντας ταυτόχρονα μία τραγωδία. Είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο συμβολισμούς, που εφιστά την προσοχή του αναγνώστη, ο οποίος λαμβάνει τη θέση του σιωπηρού ακροατηρίου στη διαδικασία διαπόμπευσης της Μπίας. Αν μπορούμε να αποδώσουμε ένα χαρακτηρισμό στο «ανάθεμα» είναι αυτός του μυθιστορήματος της αλήθειας, που θέτει τον αναγνώστη ενώπιον των ευθυνών του, καταρρίπτοντας το «εμείς και οι άλλοι», για να αναδυθεί η έννοια της συλλογικής ευθύνης, αφυπνίζοντας ακόμα και τις πιο σκοτεινές συνειδήσεις. Το «ανάθεμα» λοιπόν , δεν είναι μόνο ένα τολμηρό, αιρετικό, ανατρεπτικό μυθιστόρημα που συνδυάζει  την καυστική σάτιρα με την τραγωδία. Είναι ο καθρέφτης των ευθυνών μας, όπως κι αν λέγεται η χώρα ή η πόλη στην οποία ζούμε. Ο συγγραφέας, πλέκει αριστοτεχνικά το μύθο της οποιαδήποτε πόλης, ασκώντας την κριτική του, χωρίς όμως να διαχωρίζει τον εαυτό του από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Το «ανάθεμα» σατιρίζει την κοινωνία που έχει φθαρεί σε αναπάντεχο βαθμό, αντικατοπτρίζοντας την Ελλάδα του 2016, της ψευδο-ηθικής και της ευρύτερης κοινωνικής κρίσης. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τρόπο μεστό, αναδεικνύοντας  με μαεστρία όλα τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, από την περίοδο της μεταπολίτευσης έως τις μέρες μας. Είναι ένα μυθιστόρημα για το χθες, το σήμερα και το αύριο. Ο Χαλιακόπουλος τολμά να τσαλακώσει  την εικόνα της οποιασδήποτε καθώς  πρέπει κοινωνίας, η οποία υποστηρίζει το ρητό «Ο σώζων εαυτώ σωθείτο». Αν μη τι άλλο, ο συγγραφέας αποκαλύπτει την πιο αναρχική του φύση, παραμένοντας απείθαρχος στους κοινωνικούς κανόνες, τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα.

Το 2016, φαίνεται πως είναι μία ιδιαίτερα δημιουργική χρονιά για το συγγραφέα- δημοσιογράφο Γρηγόρη Χαλιακόπουλο, ο οποίος συνεχίζει αδιάκοπα να παραμένει πιστός στις ιδέες και τα ιδανικά του από την αρχή της καριέρας του.

Το «ανάθεμα: Η Νάντια της Γιόλακας», το νέο μυθιστόρημα του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα, είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε και να αναρωτηθείτε αν ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, καταρρίπτοντας τον Κεμάλ του Μάνου και του Γκάτσου.