Απ' τα μονοπάτια του χρόνου έφθασε και παρέμεινε στο χωριό μου ο αρχικός τύπος «δέελος» και επειδή η λέξη μόνον ομιλήθηκε «δέλος». Ο δακτυλογράφος θεώρησε το «δέλουν» λάθος, το έκανε «δηλούν» και έτσι φανερώθηκε και σε μένα ο τίτλος του βιβλίου», αναφέρει ο συγγραφέας Σωτήρης Δημητρίου για τον τίτλο της τελευταίας του συλλογής διηγημάτων «Τα όνειρα μού δέλουν», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Αυτός ο τίτλος, λοιπόν, στάθηκε η αφορμή για τη συζήτησή μας, φανερώνοντας με το δικό του τρόπο τη φιλοσοφία της γραφής, τις ιδιαιτερότητες των διηγημάτων, τη γέννηση μίας ιδέας κά.
Ο συγγραφέας Σωτήρης Δημητρίου εξηγεί στο artinews.gr, τι δέλουν τα όνειρά του, τα βιώματά του, αλλά και το πώς ένα διήγημα συναντά το συγγραφέα του.
-Τι σηματοδοτεί για εσάς το βιβλίο «Τα όνειρα μού δέλουν»;
Σ.Δ.: Είναι μία συνέχεια των προηγούμενων διηγηματικών συλλογών. Όπως και οι προηγούμενες συλλογές μου, δεν έχουν θεματικό άξονα. Είναι οι διάφορες ιστορίες της ζωής. Από όλη τη βεντάλια της ζωής. Δεν σηματοδοτεί κάτι. Είναι ακόμα ένα βιβλίο στη διηγηματική μου πορεία.
-Με ένα ιδιαίτερο τίτλο θα έλεγα.
Σ.Δ.: Ο τίτλος είναι λίγο δυσεξήγητος, γιατί «Τα όνειρα μού δέλουν», το «δέλουν» είναι μία φράση της μάνας μου. Τη χρησιμοποιώ σε πολλά βιβλία μου, ως αφηγήτρια με το δημώδη τρόπο της ή καλύτερα για να μην την αδικήσω, με τον ποιητικό της τρόπο. Εδώ το έβαλα ως τίτλο. Αυτή είναι η διαφορά.
-Άρα το βιβλίο είναι ιδιαίτερο, γιατί περιέχει κάτι από τη μητέρα σας.
Σ.Δ.: Στο εξώφυλλο
- Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τους χαρακτήρες και τις ιστορίες της νέας σας διηγηματικής συλλογής;
Σ.Δ.: Με το δικό τους κριτήριο. Οι ιστορίες έρχονται και μου χτυπούν την πόρτα
-Είναι λοιπόν φανταστικές;
Σ.Δ.: Όχι, δεν ξέρω τι γίνεται. Κάποια στιγμή έχω στο μυαλό μου ένα διήγημα. Αυτά τα αναλύω στα απροχώρητα βήματα και στην πορεία του διηγήματος. Τα διηγήματα τα επιλέγεις και σε επιλέγουν. Είναι ένας δρόμος μισός και μισός. Κάπου διασταυρώνονται και κάπου συναντιέστε. Από τα εκατομμύρια σημεία του ορίζοντος από τις εκατομμύρια διηγηματικές ιδέες, στρέφεσαι σε δέκα με δεκαπέντε. Είναι θέμα κριτικής ικανότητας. Τι διακρίνεις, τι προκρίνεις και μετά το διήγημα σου κάνει ένα μικρό νεύμα ότι είναι εδώ.
-Οι ιστορίες που αφηγείστε στη νέα σας συλλογή είναι πραγματικές;
Σ.Δ.: Είναι μία συνύπαρξη μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικών στοιχείων. Πάντα συνυπάρχουν σε ένα διήγημα. Υπάρχουν και ψήγματα πραγματικότητας και φαντασίας. Πάντως είναι ένα πράγμα ολότητας, που δεν έχει μόνο φαντασία ή πραγματικότητα.
- Η συλλογή διηγημάτων σας φέρει τον τίτλο «Τα όνειρα μού δέλουν». Το εξώφυλλο του βιβλίου σας απεικονίζει το έργο του Σακαγιάν με τίτλο «Θεατές μίας παγίδας». Τα όνειρα μπορούν να μας παγιδέψουν;
Σ.Δ.: Όχι δε μπορούν, εκτός και αν είμαστε επιρρεπείς και ονειροπαρμένοι.
-Και η πραγματικότητα;
Σ.Δ.: Κατά περίπτωση πάλι.
- Έχετε κυκλοφορήσει πολλές σειρές διηγημάτων. Ποιες ιδιαιτερότητες παρουσιάζει το διήγημα ως αφηγηματικό είδος;
Σ.Δ.: Η ιδιαιτερότητα που έχει ένα διήγημα είναι στην έκτασή του. Μέσα σε δυο τρεις σελίδες, πρέπει να πείσεις τον αναγνώστη γι’ αυτή τη μοναδική εκδοχή της ζωής. Και να τον πείσεις όχι μόνο νοηματικά αλλά και αισθητικά ότι αυτή είναι η ομορφιά της ζωής με τον τρόπο που σου δείχνει το διήγημα και όταν ο αναγνώστης το τελειώσει να τον πάρει στο δρόμο του. Αυτό γίνεται και στο μυθιστόρημα. Μόνο που στο διήγημα, η μόνη διαφορά είναι ότι η αισθητική απόλαυση και η αναγνωστική εν γένει διαδικασία είναι ενιαία. Δεν κατακερματίζεται όπως στο μυθιστόρημα. Όταν ξαναδιαβάσεις το μυθιστόρημα την άλλη νύχτα δεν είσαι ο ίδιος. Μεσολαβεί ο χρόνος. Ποτέ δεν είμαστε ίδιοι. Τώρα είμαστε έτσι. Τώρα είμαστε διαφορετικοί. Δεν σταματούν ποτέ ο ηλεκτρισμός, οι νοητικές συνδέσεις και οι διεργασίες μέσα μας. Την επόμενη μέρα, όταν ξαναδιαβάσουμε το μυθιστόρημα δεν είμαστε ίδιοι όπως την προηγούμενη, οπότε η αισθητική απόλαυση και η αναγνωστική διαδικασία τεμαχίζονται. Στο διήγημα δεν τεμαχίζονται. Ο καταραμένος ποιητής, ο Πόε, αυτό το θεωρεί εχθρό ουκ άνευ και λέει ότι η λογοτεχνία οφείλει να διαβάζεται μία φορά απνευστί. Είτε είναι ποίημα, είτε διήγημα κλπ. Το θεωρεί πολύ σημαντικό να μη διακόπτεται η απόλαυση. Αυτό το διήγημα το τηρεί.
-Πριν μας αναφέρατε τον τρόπο, που γεννάται η ιδέα της δημιουργίας ενός διηγήματος. Αυτή λοιπόν η ιδέα είναι απλά ένα δημιούργημα της φαντασίας ή καθορίζεται και από τα βιώματα ενός συγγραφέα;
Σ.Δ.: Και από την παρατήρηση του έξω κόσμου και από τα βιώματά του. Είναι ένα πολυποίκιλος συνδυασμός. Δεν έχει αφαλό αυτός ο συνδυασμός είναι εξαιρετικά μπερδεμένος και χωρίς ιεραρχία. Τι παίζει ρόλο; Η λέξη που άκουσες; Η εικόνα που είδες είναι πιο σημαντική ή το βίωμά σου ή δευτερογενώς η φαντασία τα κάνει ένα σώμα. Δεν ξέρεις ποιο είναι πρώτο, ποιο είναι δεύτερο και ποιο είναι τρίτο. Δεν έχει και σάρκα. Είναι ενιαία. Δε μπορείς να τα ξεχωρίσεις.
-Τα βιώματά σας από την περιοχή που γεννηθήκατε, την Ήπειρο και πιο συγκεκριμένα τη Θεσπρωτία, επηρεάζουν τον τρόπο γραφής σας;
Σ.Δ.: Βέβαια. Προφανώς. Η παιδικότητά μας είναι σημαντικότατη. Τότε ανακαλύπτουμε τη ζωή με τρόπο ποιητικό. Μετά όλα τα άλλα είναι επαναλήψεις. Είμαστε όλοι ποιητές μέχρι τα 15. Αν κιόλας έχεις αγάπη στις λέξεις, ακόμα καλύτερα. Εκεί έζησα. Είναι το «κουκιά τρως, κουκιά μαρτυράς». Το μέρος που ζεις σε διαπλάθει σε ένα πολύ σημαντικό βαθμό.
-Από τι καθορίζεται λοιπόν ο τρόπος γραφής ενός συγγραφέα;
Σ.Δ.: Από την τύχη, όπως συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους. Ό,τι και να κάνουν.
- Μετά από τη συλλογή «Τα όνειρα μού δέλουν», τι να περιμένουμε από εσάς;
Σ.Δ.: Δεν ξέρω. Αυτά τα πράγματα τα ρυθμίζει ο θεός που λέγεται «Μέλλον», ο άγνωστος, ο μυστήριος και χαωδώς τυχαίος. Είμαστε αθροίσματα της χαώδους τυχαιότητος. Μπορώ να σου πω με πεποίθηση τι θα κάνω αύριο; Αφενός, κάτι μπορεί να γίνει και να μην το κάνω, για χίλιους δυο εξωγενείς παράγοντες, αφετέρου μπορεί να μου περάσει, αφού δε θα είμαι ο ίδιος αύριο. Οπότε τι να πω; Μπορεί να βγω ψεύτης. Και πράγματι πολλές φορές η ζωή με έχει διαψεύσει. Είναι ένα μεράκι, ένας καημός, μία μικρή μορφή εξαχνώσεως. Φεύγει η συμπαγής πίστη και η ενέργεια. Για αυτό είναι καλό να μη μιλάμε για τα μελλοντικά μας σχέδια. Ό,τι κάναμε.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας !