Λάμπρος Τσάγκας: «Άνθρωπος είναι εκείνος που αγωνίζεται για να έχει αυτοεκτίμηση, αυτοσεβασμό, αξιοπρέπεια…»

Απέναντι στα μνημονιακά προγράμματα λιτότητας, η τέχνη έρχεται να διδάξει στους πολίτες ότι ο πολιτισμός και πιο συγκεκριμένα το θέατρο είναι ψυχαγωγία, εκπαίδευση και πολιτισμική συνεισφορά. Ενάντια στο κατεστημένο της αγοράς εισητηρίου, το Θέατρο Κνωσός έχει προβεί σε μία άκρως ριζοσπαστική ενέργεια, ανοίγοντας τις πόρτες του σε όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας και προπάντων οικονομικής ευμάρειας.
Τριάντα χρόνια από το άνοιγμα του Θεάτρου Κνωσός, ο σκηνοθέτης Γιώργος Ρεμούνδος σε συνεργασία με τον ηθοποιό Λάμπρο Τσάγκα και τους υπόλοιπους συντελεστές του θεάτρου ιδρύει το «Θέατρο των φτωχών», ανεβάζοντας από την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου, την παράσταση «Ο πίθηκος», βασισμένη στο έργο του Φρανς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» και σε άλλα έργα του. Η είσοδος στο θέατρο για το συγκεκριμένο έργο θα είναι δωρεάν, ενώ ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει προαιρετικά και με δική του επιλογή 2, 5, 10 ή 15 ευρώ.
Ο Λάμπρος Τσάγκας θα ανέβει στη σκηνή και θα ενσαρκώσει έναν πραγματικό πίθηκο που είναι πλήρως ενταγμένος στην κοινωνία των ανθρώπων. Ο πίθηκος αφηγείται στο κοινό τη μέχρι τώρα πορεία του, ενώ οι εναλλαγές πιθήκου- ανθρώπου και το αντίστροφο, γίνονται αντιληπτές από το θεατή, γιατί ο πίθηκος, φορά τη στολή του ανθρώπου και αγωνιά να καταφέρει να επιβιώσει.
Λίγες ημέρες πριν από την επίσημη πρεμιέρα του έργου «Ο Πίθηκος» στο Θέατρο Κνωσός, ο ηθοποιός Λάμπρος Τσάγκας, συνομιλεί με τη δημοσιογράφο Ράνια Παπαδοπούλου και το Εκπαιδευτικό Ενημερωτικό Δίκτυο alfavita.gr, για το Θέατρο των Φτωχών, τον Πίθηκο, τον πολίτη, τον άνθρωπο, αλλά και για τα επόμενα σχέδιά του.

-Τι σας ώθησε να ιδρύσετε το θέατρο των φτωχών;
Λ.Τ.: Το Θέατρο των Φτωχών ήταν μια ιδέα του Γιώργου Ρεμούνδου, σκηνοθέτη με ξεχωριστές επιτυχίες ενώ παράλληλα διατέλεσε Πρόεδρος σε Κρατικά Θέατρα και στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Ανέβασε έργα του στην Επίδαυρο στο Ηρώδειο και σε μια σειρά άλλες σκηνές με επιτυχία. Σημαντικό το πέρασμά του και από το Θέατρο Κνωσός με τους Απάχηδες, μια παράσταση που επί μήνες ήταν sold out. Αποδέχτηκα μετά χαράς την έμπνευσή του να στεγαστεί στο Κνωσός το Θέατρο των Φτωχών και προχωρήσαμε μαζί, αρχής γενομένης από τον «Πίθηκο» ένα έργο βασισμένο στο έργο του Φρανς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία». Το «Θέατρο των Φτωχών» σκοπεύει ως θεατρική καινοτομία να απαλλάξει το θεατρόφιλο κοινό από το οικονομικό βάρος του εισιτηρίου, καθώς για την συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας αποτελεί τροχοπέδη, όσον αφορά την απόλαυση μιας θεατρικής  παράστασης. Η πολυετής οικονομική κρίση που οδήγησε στην φτωχοποίηση του ελληνικού λαού, μείωσε σε μεγάλο βαθμό και τις ψυχαγωγικές εξόδους εκείνων που επιδιώκουν τη διέξοδο στα προβλήματά τους μέσω της τέχνης και γενικότερα του πολιτισμού. Έτσι θα έχουν ελεύθερη είσοδο οι πάντες, Έλληνες, μετανάστες και πρόσφυγες. Ο καθένας θα προσέρχεται στο ταμείο του Θεάτρου και θα ζητά απλώς τη θέση του δίχως περαιτέρω επεξηγήσεις. Μια γενναία απάντηση στην μνημονιακή πολιτική που ασκείται επί χρόνια στην χώρα μας δίνεται απ’ το Θέατρο των Φτωχών.

 -Μια παραγωγή δε θα σημειώσει φθορά με μία τέτοια κίνηση;
Λ.Τ.: Σαφώς και ίσως μπούμε και μέσα αρκετά αλλά χρόνια τώρα στην θεατρική μου πορεία έχω μια νεύρωση, πείτε το καλύτερα ψύχωση με την ποιότητα και την προσφορά του ηθοποιού στον άνθρωπο και την κοινωνία. Ευελπιστούμε όμως πως θα υπάρχουν οι χορηγοί μας, που δεν είναι άλλοι από εκείνους τους φίλους της τέχνης που με δική τους απόφαση θα στηρίξουμε ένα εισιτήριο στήριξης όπως το αποκαλούμε που αρχίζει από 2 ευρώ μέχρι και 15 ευρώ. Αυτό είναι καθαρά προαιρετικό και ουδείς θα ερωτάται στο ταμείο παρά μόνο ο ίδιος ο θεατής αν επιθυμεί θα το ζητά. Ακόμα κι ένας εφοπλιστής θα εισέρχεται ελεύθερα δίχως να πληρώσει.  Εμείς δεν θα κάνουμε έλεγχο γιατί δεν είμαστε εφοριακοί, απλώς καλλιτέχνες που επιθυμούμε να έρθουμε κοντά στον κόσμο και να γίνουμε ένα μαζί του, γιατί η σημερινή κατάσταση απαιτεί αλληλεγγύη και κυρίως δημιουργία και όχι αποξένωση και φιλοτομαρισμό.

-Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε τον Πίθηκο;
Λ.Τ.: Γιατί δίνει απάντηση σε όλα και σε όλους! Όλο το κείμενο ερμηνεύεται από έναν πίθηκο  πραγματικό που, ενταγμένος πλήρως στην κοινωνία των ανθρώπων, ζει το 1914 στη Γερμανία και μέσα από πολλά στάδια εξανθρωπισμού καταφέρνει  να καθιερωθεί στην δυτικοευρωπαϊκή show business ως αξιοσέβαστος performer. Στα πλαίσια της παράστασης που ο ίδιος έχει συνθέσει για να περιγράψει την πορεία του, είναι φανερές οι εναλλαγές του από πίθηκο σε άνθρωπο και αντίστροφα, σαν αποτέλεσμα της αγωνιώδους και διασκεδαστικής του προσπάθειας να επιβιώσει. Στην ουσία βλέπουμε έναν πίθηκο με στολή ανθρώπου.  Ουσιαστικά είναι η εξέλιξη του πιθήκου σε άνθρωπο.


-Ποιες οι ιδιαιτερότητες του έργου;
Λ.Τ.: Η δύναμη του Πιθήκου να σαρκάζει τον άνθρωπο. Το θράσος του να χλευάζει τον εαυτό του για να χτυπήσει την απανθρωπιά. Η συμβολική και σημειολογική προσέγγιση μέσα από μια δικλίδα ασφαλείας ότι εγώ είμαι πίθηκος και ότι κι αν πω στην ουσία τα λέω σε σας που με δημιουργήσατε και με εξανθρωπίσατε. Δείτε που φτάσατε με την ματαιοδοξία σας… Η πλέον ιδιαίτερη στιγμή είναι όταν μέσα στο κλουβί λέει τόσα πολλά με τη σιωπή των ματιών του, σε ένα ενσταντανέ που η στιγμή αναλύεται σε δισεκατομμύρια χρόνια δαρβινικής εξέλιξης.

-Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής ύφεσης, ηθικής και ιδεολογικής κρίσης, οι πολίτες της χώρας αποτελούν πιθήκους σε μια εξανθρωπισμένη κοινωνία;
Λ.Τ.: Είμαστε ένα μίγμα αλλοπρόσαλλο και δυστυχώς απάνθρωπο μοντέλο που η πιθηκίσια κοινωνία – αν βάζαμε χρονολογική όπισθεν -  σίγουρα θα ντρεπόταν για τον σημερινό άνθρωπο. Υπάρχουν στιγμές που αναρωτιέσαι αν η λέξη ζώο είναι προσβλητική ή η λέξη άνθρωπος αποτελεί ύβρη. Τα ζώα όταν δεν πεινούν δεν σκοτώνουν. Οι άνθρωποι πόσα χρόνια δολοφονούν ακόμα και παιδιά για μια αύξηση του χρηματιστηρίου ή την αποθησαύριση επί πλέον πλούτου στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς; Πόσοι πόλεμοι για μια πετρελαιοπηγή, πόσοι θάνατοι για μια λωρίδα γης πόσοι καρκίνοι για ένα παραπάνω φουγάρο πυρηνικής ενέργειας; Πότε τα ζώα ή οι πίθηκοι εισέβαλαν στον κόσμο μας για να μας πάρουν τα κόκαλα και να φτιάξουν κοσμήματα ή αξεσουάρ στη φωλιά τους. Αντίθετα πόσοι ελέφαντες δολοφονούνται απ’ τους ανθρώπους καθημερινά για να γίνουν οι χαυλιόδοντές τους  μαχαίρια τασάκια και μπράτσα στις πολυθρόνες τους; Ο άνθρωπος μετά από τόση γνώση, τόσες χιλιετηρίδες, έφτιαξε μας λέει ο πίθηκος στο έργο, ένα αποτρόπαιο σύστημα τον καπιταλισμό. Να τον χαιρόμαστε μετά από τόση σοφία, εξέλιξη και επιστημονική πρόοδο!

-Τελικά τι σημαίνει άνθρωπος;
Λ.Τ.: Μοριακές μελέτες καταλήγουν στο συμπερασμα πως ο τελευταίος κοινός πρόγονος μεταξύ ανθρώπων και μεγάλων πιθήκων έζησε περίπου 8 με 4 εκατομμύρια χρόνια πριν. Πρώτα ήταν  οι γορίλες και ακολούθησαν  οι χιμπαντζήδες που διαχωρίστηκαν από την εξελικτική πορεία των ανθρώπων. Το ανθρώπινο DNA είναι 98,4% όμοιο με αυτό των πυγμαίων χιμπαντζήδων. Το ίδιο ερώτημα θέτω κι εγώ στον εαυτό μου, τι να σημαίνει άραγε άνθρωπος; Τι διαφορά έχει απ’ τα ζώα επί παραδείγματι απ’ τον χιμπατζή; Και ξέρετε που καταλήγω;

-Πολύ θα ήθελα ν’ ακούσω…
Λ.Τ.: Άνθρωπος είναι εκείνος που αγωνίζεται για να έχει αυτοεκτίμηση, αυτοσεβασμό, αξιοπρέπεια και όχι εκείνος που γνωρίζει επακριβώς την Πολιτεία του Πλάτωνα. Αυτός ο αγώνας και η πάλη είναι καθημερινή και εμπεριέχει τον σεβασμό προς κάθε τι που αποτελεί έμψυχο ή υλικό στοιχείο της φύσης. Το να απαξιώνεις τον γέροντα, το μικρό παιδί, τον μετανάστη, τον πρόσφυγα, τον ανήμπορο, τον φτωχό, τα ζώα, αλλά να διαθέτεις δώδεκα πτυχία δεν σου προσδίδει ανθρώπινη ιδιότητα αλλά κτηνώδη φύση. Ένας σκύλος ουδέποτε θα προδώσει ένα άνθρωπο για ένα κόκκαλο παραπάνω!

-Ποιος είναι ο στόχος σας μέσω αυτής της παράστασης;
Λ.Τ.: Να φέρω στο θέατρο όλο τον κόσμο! Γέροντες, ενήλικες άντρες γυναίκες, εργαζόμενους, άνεργους, Έλληνες ξένους, πλούσιους, φτωχούς, κυρίως όμως νέους ανθρώπους και παιδιά. Να πλημυρίσει το Κνωσός από παιδιά και εκπαιδευτικούς. Να διδαχθούν από έναν πίθηκο και να έρθουν αντιμέτωποι με τα βαθιά και σπουδαία ερωτήματα που θέτει. Αυτό θέλω και το επιθυμώ, γιατί ο Πίθηκος είναι για μένα ένα έργο ζωής! Δουλεύω δωδεκάωρα πάνω στη σκηνή επί μήνες με ένα και μοναδικό στόχο. Αφού δεν με πρόδωσε ο Πίθηκος να μην τον προδώσω κι εγώ. Του το οφείλω, έστω κι αν μείνω ολομόναχος πάνω στη σκηνή, αγωνιζόμενος ενσυνείδητα να αισθανθώ, πως  το δέρμα μου και του Πιθήκου, είναι ένα και το αυτό. Η μόνη απορία μου, είναι αν είμαι η σκιά του ή είναι η δική μου!

-Επόμενα σχέδια;
Λ.Τ.: Να συνεχίσει στο Κνωσός να παίζεται η «Ελένη» του Ευριπίδη για μαθητές και εκπαιδευτικούς, να ανεβάσω παιδικά έργα και το «Θέατρο των Φτωχών» με την σφραγίδα του Γιώργου Ρεμούνδου και την δική μου, να θέσει τα θεμέλια για μια δυνατή πορεία στην οδό Κνωσού 11 στα Πατήσια. Σε μια υποβαθμισμένη περιοχή, που κάποτε η θεατρική της αίγλη έλκυε θεατές από τα πιο μακρινά μέρη του λεκανοπεδίου.  Και θα τα καταφέρω να κάνω το Κνωσός, όχι μόνο όαση αλλά και στέκι πολιτισμού των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το οφείλω και στον αδελφό μου και συνιδρυτή του Κνωσός Χρίστο Τσάγκα!

***Η παράσταση "Ο πίθηκος",βασισμένη στο έργο του Φρανς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» και σε άλλα έργα του, σε μετάφραση, θεατρική προσαρμογή και σκηνοθεσία Γιώργου Ρεμούνδου, με τον ηθοποιό Λάμπρο Τσάγκα να ενσαρκώνει τον πίθηκο, παρουσιάζεται από τις 15 Φεβρουαρίου, κάθε Τετάρτη στις 7 μμ, και Παρασκευή - Σάββατο στις 9μμ στο Θέατρο Κνωσός (Κνωσού 11, Αθήνα)
Συντελεστές:
Μετάφραση, θεατρική προσαρμογή: Γιώργος Ρεμούνδος
Σκηνοθεσία: Γιώργος Ρεμούνδος
Σκηνικά – κοστούμια: Μιχάλης Σδούγκος
Μουσική: Φίλιππος Περιστέρης
Κινησιολογία: Σίμων Πάτροκλος
Βοηθός  σκηνοθέτη: Δανάη Καλαχώρα
Φωτογραφίες: Κλεονίκη  Καλλέργη
Ερμηνεία: Λάμπρος Τσάγκας
Καλλιτεχνικός σύμβουλος Θεάτρου “Κνωσός”: Γρηγόρης Χαλιακόπουλος



Σχόλια