Αγναντεύοντας το βροχερό ουρανό του
Παρισιού, η Κυβέλη Καστοριάδη και ο Ορέστης Καλαμπαλίκης δημιούργησαν ένα δίσκο
αφιερωμένο σε ένα μπλε σύννεφο, το οποίο τους έδωσε το έναυσμα να αναζητήσουν
μία σειρά τραγουδιών που τραγουδούν την ελπίδα που βρίσκεται σε απλά και
καθημερινά πράγματα. Όπως αναφέρει η ερμηνεύτρια στο σημείωμα του νέου δίσκου
της με τίτλο «Songs for a blue cloud», που κυκλοφορεί από τη Μικρή
Άρκτο,”Καθώς κοιτάζαμε με τον Ορέστη τον
απελπιστικά γκρι και βροχερό ουρανό του Παρισιού, μέσα στον οποίο άνοιγε
ξαφνικά ένα μπλε παράθυρο, εμπνευστήκαμε το όνομα του άλμπουμ. Ένα συννεφάκι
λίγο blue, με βαριά καρδιά, είναι κάτι όμορφο που αξίζει να του αφιερώσεις αυτά
τα τραγούδια ελπίζοντας ότι θα του ξαναδώσουν την απαλή του λευκότητα. Κι όμως,
δεν έχω πολλές ψευδαισθήσεις. Όπως το σύννεφο, έτσι και αυτά τα τραγούδια
ταλαντεύονται ανάμεσα στη βροχή και στο χαμόγελο, ανάμεσα στη διάψευση και στην
ανάγκη να πεισθείς ότι όλα τελικά θα πάνε καλά, αν και γνωρίζουν ότι το
παιχνίδι ήδη έχει πιθανώς χαθεί. Δεν πρόκειται όμως εδώ για μηδενιστική
απελπισία. Τραγουδούν αυτά τα τραγούδια, μάλλον την ελπίδα που γραπώνεται από
μικρά τίποτα, φαινομενικά μηδαμινά: ένα κοριτσάκι που ρωτάει, ο άνεμος που
ανακατεύει τα μαλλιά, ένα βλέμμα, ένα δάκρυ στην άκρη του ματόκλαδου που
αρνείται να κυλήσει, ένα ρεφραίν που κολλάει επίμονα. Λοιπόν, εσύ, το σύννεφο,
τι κι αν είσαι γκρι, λευκό, μπλε ή μαύρο, shine on!”.
Συνοδοιπόρος της σε αυτό το νέο της
δισκογραφικό βήμα είναι ο Ορέστης Καλαμπαλίκης στην ενορχήστρωση, αλλά και στη
συνοδεία στην κιθάρα. ”Πιστεύω πως το
σημαντικότερο στοιχείο σε ένα τραγούδι (ή τουλάχιστον σε αυτά που
παρουσιάζονται σε αυτήν εδώ τη δουλειά) είναι ο λόγος. Οι διασκευές λοιπόν
αυτές έγιναν με βασικό σκοπό να αναδειχθεί η ουσία του κάθε τραγουδιού, όπως
την αντιλαμβανόμαστε η Κυβέλη και εγώ. Μια διαδικασία επίπονη αλλά και βαθιά
ευχάριστη, δημιουργική: έχοντας πρώτα συμφωνήσει μέσα από συζητήσεις και
δοκιμές για την κατεύθυνση που θα έπαιρνε το κάθε έργο, αποπειράθηκα από μεριάς
μου να δημιουργήσω ένα μουσικό πλαίσιο το οποίο να υποστηρίζει τη φωνή και
ταυτόχρονα να αναδεικνύει τις μοναδικές ποιότητες της κιθάρας, προσπαθώντας
–κινούμενος μέσα στους περιορισμούς του οργάνου– να κρύψω τις αδυναμίες της. ”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο δίσκος περιλαμβάνει τραγούδια των Μάνου Χατζιδάκι, Γιάννη Αγγελάκα, Leonard
Cohen, Bob Dylan, Kurt Weill, Serge Gainsbourg, Boris Vian κ.ά., διασκευασμένα
για φωνή και κιθάρα, με την ξεχωριστή ματιά και ευαισθησία των δύο δημιουργών.
Πριν από λίγες εβδομάδες και επικοινωνήσαμε μαζί τους και μιλήσαμε για όλα αυτά
που μπορούν να προκύψουν από τις πιο μικρές στιγμές, που αποδεικνύονται
καθοριστικά ιδιαίτερες.
Συνέντευξη της Κυβέλης Καστοριάδη
και του Ορέστη Καλαμπαλίκη στη Ράνια Παπαδοπούλου
-“Songs for a blue cloud”, ο δεύτερος δίσκος σας
κυκλοφορεί εδώ και μερικούς μήνες από τη Μικρή Άρκτο, περιλαμβάνοντας
δεκατέσσερις διασκευές. Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τα τραγούδια;
Ο.Κ.: Τα κομμάτια αυτά αντιπροσωπεύουν τον κοινό μουσικό μας χώρο. Εκεί δηλαδή που συναντιόμαστε μουσικά, ο καθένας ερχόμενος με διαφορετικές επιρροές και καταβολές. Ίσως και γι' αυτό να προέρχονται από διαφορετικές εποχές και κουλτούρες. Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το εάν ένα κομμάτι μπορεί να έχει ενδιαφέρον με μια κιθάρα και μία φωνή.
- Ενορχηστρωτικά πώς προσεγγίσατε αυτά τα τραγούδια;
Ο.Κ.: Προσπάθησα να συνοδέψω τη φωνή με ένα ρόλο ενεργό. Για να κρατιέται ζωντανή η μουσική -πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα ντουέτο – θεωρώ πως ο διάλογος είναι αναγκαίος. Αυτό εξάλλου συμβαίνει και στις συναυλίες, ο ένας “σπρώχνει” τον άλλον. Στα περισσότερα κομμάτια πήρα κάποιες ιδέες από τις πρώτες εκτελέσεις και εστίασα εκεί που μου φάνηκε πιο δόκιμο.
-Κυρία Καστοριάδη, επιλέξατε να
κυκλοφορήσετε τους δίσκους σας από μία ελληνική εταιρία με μία ιδιαιτέρως
σημαντική πορεία μέσα στο χρόνο. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Κ.Κ.: Αυτή η συνεργασία προέκυψε από τον πρώτο μου δίσκο, Sous le ciel de Paris, που περιλάμβανε γαλλικά τραγούδια της χρυσής εποχής με την Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο και τον Ηρακλή Βαβάτσικα στο ακορντεόν. Έψαχνα για μια εταιρία, όταν βλέπω στο Ίντερνετ ότι ο φίλος μου, ο τρομπετίστας Ανδρέας Πολυζωγόπουλος, είχε βγάλει δίσκο ο οποίος κυκλοφορούσε από την Μικρή Άρκτο. Και λέω: «Γιατί να μην στείλω κι εγώ πρόταση;» Κι αμέσως μου απάντησε ο Παρασκευάς Καρασούλος πολύ θετικά κι έτσι άρχισε αυτή η όμορφη συνεργασία !
-Απορρίπτετε το ενδεχόμενο να κυκλοφορήσετε κάποιο δίσκο από μία εταιρία στο εξωτερικό; Ποια τα μειονεκτήματα και τα οφέλη μίας τέτοιας κίνησης;
Κ.Κ.: Όχι καθόλου. Επειδή δεν έχω δουλέψει ποτέ με εταιρεία στο εξωτερικό μπορώ μόνο να φανταστώ τα οφέλη παρά τα μειονεκτήματα… Θα ήταν μάλλον ευκολότερο να προβληθεί η δουλειά αυτή προς το εξωτερικό, την Γαλλία που ζούμε κι ο Ορέστης κι εγώ π. χ.. Όσο για τα μειονεκτήματα, δεν ξέρω. Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι έχουμε αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης με την Μικρή Άρκτο και πως η εταιρεία δεν προσπαθεί ποτέ να μας επιβάλει να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε. Κι αυτό είναι πολύτιμο.
- Ποια η μεγαλύτερη πρόκληση για ένα καλλιτέχνη όταν διασκευάζει ένα τραγούδι;
Κ.Κ.: Θα έλεγα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να παραμείνει πιστός στην ουσία του τραγουδιού, αλλά ταυτόχρονα και του ίδιου του εαυτού του…
Ο.Κ.: Να μας πείσει για το λόγο για τον οποίο το κάνει.
- Σας αρέσει να πειραματίζεστε μουσικά;
Ο.Κ.: Το πείραμα είναι απαραίτητο. Και τις περισσότερες φορές πολύ διασκεδαστικό. Τα παιδιά (όχι μόνο των ανθρώπων) εξερευνούν τον κόσμο παίζοντας. Δοκιμάζουν όρια, συνδυασμούς και σιγά-σιγά φτιάχνουν μια ιδέα του κόσμου, η οποία όμως όσο μεγαλώνουμε εδραιώνεται. Ο μουσικός κατά τη γνώμη μου οφείλει να κρατά τον κόσμο του ελαστικό, να μένει ανοιχτός σε ιδέες και σε σύνδεση με το παιδί μέσα του, ώστε να μπορεί να ανακαλύπτει εκ νέου τον κόσμο. Είναι ένα από τα καλά του επαγγέλματος.
-Κυρία Καστοριάδη, ξεκινήσατε την πορεία σας από το κλασικό τραγούδι ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείστε και με τη τζαζ. Τι σας οδήγησε σε αυτή τη στροφή;
Κ.Κ.: Από μικρή, ήθελα να γίνω λυρική τραγουδίστρια κι έτσι, στα 15 μου, άρχισα μαθήματα φωνητικής για να γίνω λυρική τραγουδίστρια. Αλλά στην πορεία κατάλαβα ότι αυτό που μου αρέσει στην όπερα είναι οι άριες απομονωμένες κι όχι αναγκαίως το έργο ολόκληρο. Επίσης, όπως και να το κάνεις, η όπερα είναι σε μεγάλο βαθμό η απαίτηση του bel canto, δηλαδή η αναζήτηση του όμορφου ήχου συνεχώς, όποια και να είναι η κατάσταση που βιώνει ο χαρακτήρας που ερμηνεύεις. Κι όσο περνάει ο χρόνος όσο είμαι πεπεισμένη πως ένα άσχημο ήχο ή μια ελαφρώς φάλτσα νότα μπορεί να είναι τρομερά εκφραστικά, και ποιο ενδιαφέροντα εντέλει εκφραστικά από τον τέλειο ήχο. Επίσης το τζαζ τραγούδι που, μην ξεγελιόμαστε, έχει κι αυτός τους μανιερισμούς του, εμπεριέχει και τον αυτοσχεδιασμό που είναι κάτι που με τραβάει και με φοβίζει ταυτόχρονα, και που θέλω να δοκιμάσω.
-Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το σημαντικότερο στοιχείο σε ένα τραγούδι;
Κ.Κ.: Είναι τεράστια κουβέντα… Δεν πιστεύω πως προηγείται το στίχος ή η μουσική. Είναι το μοναδικό πάντρεμα αυτών των δύο στοιχείων μαζί, μια «μαγιονέζα» που για κάποιο λόγο δένει… Αλλά δύσκολα μπορεί να εξηγήσει κανείς πως συμβαίνει αυτό ή να το αναλύσει.
Ο.Κ.:Συμφωνώ. Αλλά έχω παρατηρήσει ότι σε πολλές περιπτώσεις συγχωρώ μια μέτρια μουσική εάν ο στίχος με πείθει. Για εμένα λοιπόν έχει περισσότερη βαρύτητα ο λόγος.
- Στη μέχρι τώρα πορεία σας ποια άτομα/ προσωπικότητες σας έχουν καθορίσει;
Κ.Κ.: Προφανώς οι γονείς μου με τα ακούσματά τους. Ακούγαμε πολλή μουσική σπίτι και η μάνα μου έχει πολύ ωραία φωνή. Αργότερα οι δασκάλες μου στην φωνητική και ιδίως η Lucia di Carlο στο λυρικό και η Claudia Solal τώρα για την τζαζ. Ο πιανίστας Κωστής Παπαδόπουλος με τον οποίο έκανα την πρώτη μου συναυλία ως σόλο τραγουδίστρια και που με βοήθησε να πιστέψω στον εαυτό μου. Η Ντόρα Μπακοπούλου βεβαίως, χάριν στην οποία έκανα την πρώτη μου συναυλία στην Ελλάδα και που κατά κάποιο τρόπο άνοιξε το κεφάλαιο το μουσικό που ζω τώρα. Και βεβαίως οι νυν συνεργάτες μου, ο πιανίστας Στέφανος Τσαπής, που με σπρώχνει να βασιστώ στις αδυναμίες μου και να πιστεύω σ΄αυτές και ο Ορέστης, ο οποίος με την ευαισθησία του και την επιμονή του με ωθεί συνέχεια στο να βελτιωθώ.
Ο.Κ.: Τα κομμάτια αυτά αντιπροσωπεύουν τον κοινό μουσικό μας χώρο. Εκεί δηλαδή που συναντιόμαστε μουσικά, ο καθένας ερχόμενος με διαφορετικές επιρροές και καταβολές. Ίσως και γι' αυτό να προέρχονται από διαφορετικές εποχές και κουλτούρες. Ένα άλλο σημαντικό κριτήριο είναι το εάν ένα κομμάτι μπορεί να έχει ενδιαφέρον με μια κιθάρα και μία φωνή.
- Ενορχηστρωτικά πώς προσεγγίσατε αυτά τα τραγούδια;
Ο.Κ.: Προσπάθησα να συνοδέψω τη φωνή με ένα ρόλο ενεργό. Για να κρατιέται ζωντανή η μουσική -πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα ντουέτο – θεωρώ πως ο διάλογος είναι αναγκαίος. Αυτό εξάλλου συμβαίνει και στις συναυλίες, ο ένας “σπρώχνει” τον άλλον. Στα περισσότερα κομμάτια πήρα κάποιες ιδέες από τις πρώτες εκτελέσεις και εστίασα εκεί που μου φάνηκε πιο δόκιμο.
-Κυρία Καστοριάδη, επιλέξατε να
κυκλοφορήσετε τους δίσκους σας από μία ελληνική εταιρία με μία ιδιαιτέρως
σημαντική πορεία μέσα στο χρόνο. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;Κ.Κ.: Αυτή η συνεργασία προέκυψε από τον πρώτο μου δίσκο, Sous le ciel de Paris, που περιλάμβανε γαλλικά τραγούδια της χρυσής εποχής με την Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο και τον Ηρακλή Βαβάτσικα στο ακορντεόν. Έψαχνα για μια εταιρία, όταν βλέπω στο Ίντερνετ ότι ο φίλος μου, ο τρομπετίστας Ανδρέας Πολυζωγόπουλος, είχε βγάλει δίσκο ο οποίος κυκλοφορούσε από την Μικρή Άρκτο. Και λέω: «Γιατί να μην στείλω κι εγώ πρόταση;» Κι αμέσως μου απάντησε ο Παρασκευάς Καρασούλος πολύ θετικά κι έτσι άρχισε αυτή η όμορφη συνεργασία !
-Απορρίπτετε το ενδεχόμενο να κυκλοφορήσετε κάποιο δίσκο από μία εταιρία στο εξωτερικό; Ποια τα μειονεκτήματα και τα οφέλη μίας τέτοιας κίνησης;
Κ.Κ.: Όχι καθόλου. Επειδή δεν έχω δουλέψει ποτέ με εταιρεία στο εξωτερικό μπορώ μόνο να φανταστώ τα οφέλη παρά τα μειονεκτήματα… Θα ήταν μάλλον ευκολότερο να προβληθεί η δουλειά αυτή προς το εξωτερικό, την Γαλλία που ζούμε κι ο Ορέστης κι εγώ π. χ.. Όσο για τα μειονεκτήματα, δεν ξέρω. Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι έχουμε αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης με την Μικρή Άρκτο και πως η εταιρεία δεν προσπαθεί ποτέ να μας επιβάλει να κάνουμε πράγματα που δεν θέλουμε. Κι αυτό είναι πολύτιμο.
- Ποια η μεγαλύτερη πρόκληση για ένα καλλιτέχνη όταν διασκευάζει ένα τραγούδι;
Κ.Κ.: Θα έλεγα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να παραμείνει πιστός στην ουσία του τραγουδιού, αλλά ταυτόχρονα και του ίδιου του εαυτού του…
Ο.Κ.: Να μας πείσει για το λόγο για τον οποίο το κάνει.
- Σας αρέσει να πειραματίζεστε μουσικά;
Ο.Κ.: Το πείραμα είναι απαραίτητο. Και τις περισσότερες φορές πολύ διασκεδαστικό. Τα παιδιά (όχι μόνο των ανθρώπων) εξερευνούν τον κόσμο παίζοντας. Δοκιμάζουν όρια, συνδυασμούς και σιγά-σιγά φτιάχνουν μια ιδέα του κόσμου, η οποία όμως όσο μεγαλώνουμε εδραιώνεται. Ο μουσικός κατά τη γνώμη μου οφείλει να κρατά τον κόσμο του ελαστικό, να μένει ανοιχτός σε ιδέες και σε σύνδεση με το παιδί μέσα του, ώστε να μπορεί να ανακαλύπτει εκ νέου τον κόσμο. Είναι ένα από τα καλά του επαγγέλματος.
-Κυρία Καστοριάδη, ξεκινήσατε την πορεία σας από το κλασικό τραγούδι ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείστε και με τη τζαζ. Τι σας οδήγησε σε αυτή τη στροφή;
Κ.Κ.: Από μικρή, ήθελα να γίνω λυρική τραγουδίστρια κι έτσι, στα 15 μου, άρχισα μαθήματα φωνητικής για να γίνω λυρική τραγουδίστρια. Αλλά στην πορεία κατάλαβα ότι αυτό που μου αρέσει στην όπερα είναι οι άριες απομονωμένες κι όχι αναγκαίως το έργο ολόκληρο. Επίσης, όπως και να το κάνεις, η όπερα είναι σε μεγάλο βαθμό η απαίτηση του bel canto, δηλαδή η αναζήτηση του όμορφου ήχου συνεχώς, όποια και να είναι η κατάσταση που βιώνει ο χαρακτήρας που ερμηνεύεις. Κι όσο περνάει ο χρόνος όσο είμαι πεπεισμένη πως ένα άσχημο ήχο ή μια ελαφρώς φάλτσα νότα μπορεί να είναι τρομερά εκφραστικά, και ποιο ενδιαφέροντα εντέλει εκφραστικά από τον τέλειο ήχο. Επίσης το τζαζ τραγούδι που, μην ξεγελιόμαστε, έχει κι αυτός τους μανιερισμούς του, εμπεριέχει και τον αυτοσχεδιασμό που είναι κάτι που με τραβάει και με φοβίζει ταυτόχρονα, και που θέλω να δοκιμάσω.
-Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το σημαντικότερο στοιχείο σε ένα τραγούδι;
Κ.Κ.: Είναι τεράστια κουβέντα… Δεν πιστεύω πως προηγείται το στίχος ή η μουσική. Είναι το μοναδικό πάντρεμα αυτών των δύο στοιχείων μαζί, μια «μαγιονέζα» που για κάποιο λόγο δένει… Αλλά δύσκολα μπορεί να εξηγήσει κανείς πως συμβαίνει αυτό ή να το αναλύσει.
Ο.Κ.:Συμφωνώ. Αλλά έχω παρατηρήσει ότι σε πολλές περιπτώσεις συγχωρώ μια μέτρια μουσική εάν ο στίχος με πείθει. Για εμένα λοιπόν έχει περισσότερη βαρύτητα ο λόγος.
- Στη μέχρι τώρα πορεία σας ποια άτομα/ προσωπικότητες σας έχουν καθορίσει;
Κ.Κ.: Προφανώς οι γονείς μου με τα ακούσματά τους. Ακούγαμε πολλή μουσική σπίτι και η μάνα μου έχει πολύ ωραία φωνή. Αργότερα οι δασκάλες μου στην φωνητική και ιδίως η Lucia di Carlο στο λυρικό και η Claudia Solal τώρα για την τζαζ. Ο πιανίστας Κωστής Παπαδόπουλος με τον οποίο έκανα την πρώτη μου συναυλία ως σόλο τραγουδίστρια και που με βοήθησε να πιστέψω στον εαυτό μου. Η Ντόρα Μπακοπούλου βεβαίως, χάριν στην οποία έκανα την πρώτη μου συναυλία στην Ελλάδα και που κατά κάποιο τρόπο άνοιξε το κεφάλαιο το μουσικό που ζω τώρα. Και βεβαίως οι νυν συνεργάτες μου, ο πιανίστας Στέφανος Τσαπής, που με σπρώχνει να βασιστώ στις αδυναμίες μου και να πιστεύω σ΄αυτές και ο Ορέστης, ο οποίος με την ευαισθησία του και την επιμονή του με ωθεί συνέχεια στο να βελτιωθώ.
-Απ’ όσο γνωρίζουμε λατρεύετε το Μότσαρτ. Κατά τη
γνώμη σας, η κλασική μουσική παιδεία είναι κάτι υποτιμημένο στην ελληνική
πραγματικότητα;
Κ.Κ.: Δεν γνωρίζω καλά την ελληνική πραγματικότητα όσον αφορά αυτό το θέμα. Αλλά πιστεύω πως όποιο όργανο κι αν παίζει κανείς η κλασική παιδεία προσφέρει μια απαραίτητη βάση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχθεί για να αναπτύξει την δικιά του πορεία. Και γενικότερα, πως είναι όμορφο και ωφέλιμο να γνωρίζουμε τι προϋπήρχε για να ξέρουμε ποιοι είμαστε και που πάμε.
-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Κ.Κ.: Να βγάλω καινούργιο δίσκο με πρωτότυπο υλικό και να εξελιχθώ ως τραγουδίστρια !
Ο.Κ.: Θα κυκλοφορήσει άμεσα από τη Μικρή Άρκτο ένας δίσκος με δικές μου συνθέσεις για σόλο κιθάρα. Επίσης συζητάμε το πλαίσιο του επόμενου δίσκου με την Κυβέλη.
Κ.Κ.: Δεν γνωρίζω καλά την ελληνική πραγματικότητα όσον αφορά αυτό το θέμα. Αλλά πιστεύω πως όποιο όργανο κι αν παίζει κανείς η κλασική παιδεία προσφέρει μια απαραίτητη βάση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχθεί για να αναπτύξει την δικιά του πορεία. Και γενικότερα, πως είναι όμορφο και ωφέλιμο να γνωρίζουμε τι προϋπήρχε για να ξέρουμε ποιοι είμαστε και που πάμε.
-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Κ.Κ.: Να βγάλω καινούργιο δίσκο με πρωτότυπο υλικό και να εξελιχθώ ως τραγουδίστρια !
Ο.Κ.: Θα κυκλοφορήσει άμεσα από τη Μικρή Άρκτο ένας δίσκος με δικές μου συνθέσεις για σόλο κιθάρα. Επίσης συζητάμε το πλαίσιο του επόμενου δίσκου με την Κυβέλη.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας !